Την τραγωδία «σαν μια διαπραγμάτευση ενώπιον του κοινού με διάθεση επαναπροσέγγισης» αντιλαμβάνεται ο σκηνοθέτης Σίμος Κακάλας, εξηγώντας πως «τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια ανενοχοποίηση απέναντι στο συγκεκριμένο είδος, ένας διαφορετικός
χειρισμός των κειμένων, τα οποία είναι βαθιά πολιτικά, γι” αυτό και ζούνε τόσους αιώνες, δεν είναι απλές ιστορίες, αλλά έχουν προεκτάσεις σε πάρα πολλά θέματα». Ο σκηνοθέτης και η ομάδα Χώρος, που αναζωογονεί το θέατρό μας δέκα χρόνια τώρα, επέλεξαν από πολύ νωρίς τον «Ορέστη» στη μετάφραση του Γιάννη Τσαρούχη, που παρουσιάζεται 28 και 29 Αυγούστου στην Επίδαυρο, κλείνοντας τον φετινό κύκλο των φεστιβαλικών παραστάσεων. Αναζητώντας πάντα τη θέση της τραγωδίας στο σήμερα και προτείνοντας ένα θέατρο λαϊκό και ταυτόχρονα ποιητικό, που ολοκληρώνεται μέσα από τη διαδραστική σχέση με το κοινό.
* Τι απέφερε η συνάντησή σας με τον «Ορέστη»;
Με τον «Ορέστη» του, ο Ευριπίδης μεταμορφώνει τους τυραννοκτόνους Ορέστη και Ηλέκτρα του Σοφοκλή σε «τρομοκράτες». Έξι μέρες μετά τον φόνο της Κλυταιμνήστρας, τα δύο αδέλφια είναι αποκλεισμένα στο πατρικό τους, ενώ όλη η κοινωνία είναι εναντίον τους. Μοναδική τους ελπίδα ο Μενέλαος, που και αυτός τους προδίδει. Αυτός ο «Ορέστης» στην Επίδαυρο θα είναι διαφορετικός από το πρώτο σχεδίασμα που παρουσιάσαμε σε κλειστό χώρο, το εσωτερικό ενός σπιτιού, όπου η οικοσκευή ήταν απλωμένη στη σκηνή, με όλα τα αντικείμενα μέσα, σε μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα είδος ασφυξίας. Τώρα, λόγω του ανοιχτού χώρου, αυτό αντιστρέφεται και έχει γίνει ένα πατάρι όπου διαδραματίζεται η δράση. Το πατάρι είναι σαν η επιστροφή της ομάδας στη ρίζα της, το πατάρι της Γκόλφως και των μπουλουκιών, της περιοδείας, ένα λειτουργικό εργαλείο, κάτι όπως η βαλίτσα του καλλιτέχνη, με την οποία πας παντού, ταξιδεύοντας.
* Τι είναι αυτό που διαθέτει το συγκεκριμένο έργο για το οποίο και το επιλέξατε;
Ο «Ορέστης» ήταν μέσα στο αρχικό τρίπτυχο σχεδιασμού της ομάδας. Αναζήτηση και σκεπτικισμός πάνω στο θέμα της ελληνικότητας, της ταυτότητας, της γλώσσας. Η σχέση μέσα στον χρόνο και την Ιστορία. Από την Γκόλφω πάμε πίσω και συναντάμε την Ερωφίλη, τον Απόκοπο και τον Ορέστη του Ευριπίδη και του Τσαρούχη, που επιλέχθηκε με βάση τη συγκεκριμένη μετάφραση του Τσαρούχη, μια πορεία μέσα στη γλώσσα. Πρόκειται για μια υπέροχη δημοτική γλώσσα. Με συγκινεί ιδιαίτερα αυτή η μετάφραση. Σαν ο Τσαρούχης να έχει κατά κάποιο τρόπο συναντήσει τον Ευριπίδη.
* Με ποιον τρόπο αφηγείστε σκηνικά την παράσταση;
Η παράσταση έχει στραφεί πάρα πολύ στις μάσκες, οι οποίες επανασχεδιάστηκαν από τη Μάρθα Φωκά και αυτό προσανατόλισε τα πράγματα διαφορετικά ως προς τον λόγο και την αφηγηματικότητα. Αυτό προέκυψε αρχικά από την ανάγκη της σκηνοθεσίας να έχει πολλούς χαρακτήρες, κάτι που δεν γινόταν λόγω περιορισμένου αριθμού συνεργατών. Ωστόσο, στη συνέχεια είχαμε την περιέργεια να δούμε στη μάσκα κάτι που δεν τελειώνει, που σε πηγαίνει από την κομέντια ντελ άρτε στο τσίρκο, αλλά και αλλού.
* Ποια υπήρξε η εμπειρία της ομάδας σε σχέση με τον «Ορέστη» και την παρουσίασή του σε κοινό κλειστού χώρου;
Έγιναν δύο σχεδιάσματα, ένα για κλειστό και ένα για ανοιχτό χώρο. Ο πρώτος «Ορέστης» είχε μια εντελώς άλλη διάθεση, με πολλά στοιχεία διάσπασης της δράσης, συνομιλίας με το κοινό, απεύθυνσης, αλλού πετυχημένα, αλλού όχι, ακόμα και οι πολιτικές εξελίξεις εισέβαλαν σε αυτήν. Υπήρχε μια προσπάθεια να δούμε λίγο την τραγωδία σαν έναν δικανικό λόγο, μια διαπραγμάτευση ενώπιον κοινού, αναρωτηθήκαμε πώς μπορούμε να βάλουμε αυτό το κοινό μέσα στο παιχνίδι.
* Είναι έτοιμο για κάτι τέτοιο το κοινό;
Μέσα στην αίθουσα υπήρχε συμμετοχή, το κοινό απαντούσε, ήταν μια παράσταση με τα φώτα ανοιχτά.
* Σας απασχολεί η απεύθυνση σαν διαδικασία και σχέση;
Είναι μια τάση και μια ανάγκη της εποχής, πάντα γινόταν, είναι μια λειτουργία του θεάτρου. Από την πρώτη στιγμή που γεννήθηκε το θέατρο το συναντάμε, κάτι που επανέρχεται με μια άλλη μορφή. Είναι ανάγκη, δεν είναι εύκολο, θέλει άσκηση και από τις δύο πλευρές.
info
Μετάφραση: Γιάννης Τσαρούχης
Σκηνοθεσία: Σίμος Κακάλας
Σκηνικά: Σίμος Κακάλας, Μάρθα Φωκά
Κοστούμια – μάσκες: Μάρθα Φωκά
Μουσική (διασκευή στο πρωτότυπο Στάσιμο της τραγωδίας): Mohammad
Φωτισμοί – βίντεο: Περικλής Μαθιέλλης
Βοηθός σκηνοθέτη – δραματολόγος: Δημήτρης Καλακίδης
Σχεδιασμός κούκλας: Γιάννης Κατρανίτσας
Διανομή (με σειρά εμφάνισης)
Δήμητρα Κούζα: Χορός, Ελένη, 1ος Αγγελιοφόρος
Έλενα Μαυρίδου: Ηλέκτρα, Τυνδάρεω, Φρύγας (2ος Αγγελιοφόρος)
Δημήτρης Λάλος: Ορέστης
Μιχάλης Βαλάσογλου: Μενέλαος, Χορός
Συμμετέχουν σπουδαστές από το Α” & Β” έτος της Δραματικής Σχολής του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας και το Α” έτος της Δραματικής Σχολής Δήλος
Μάνια Ζούση
Πηγή: Αυγή
