“Ας αφήσουμε τα μνημεία να αναπνεύσουν…”: Αυτό θα μπορούσε να είναι το σύνθημα για να ξεκινήσει μια εκστρατεία για την απαλλαγή των ιστορικών μνημείων από τους πευκώνες, οι οποίοι φυτεύτηκαν σε περασμένες δεκαετίες για τον… εξωραϊσμό των αρχαιολογικών χώρων.
Όμως, την περασμένη Παρασκευή το Νιόκαστρο θα καιγόταν αν δεν υπήρχαν οι αντιπυρικές ζώνες και οι υπάλληλοι της Εφορείας Αρχαιοτήτων δεν έτρεχαν με τα λάστιχα να σώσουν ό,τι μπορούσαν. Η κινητοποίηση της Πυροσβεστικής και του οικείου δήμου έκαναν τα υπόλοιπα και έτσι η φωτιά δεν μπήκε στον περίβολο, όπου θα κατέστρεφε πλέον το μουσείο και το αναστηλωμένο μνημείο της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Με αφορμή λοιπόν την πυρκαγιά στο Νιόκαστρο η Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας σχεδιάζει, σε συνεννόηση με το Δήμο Πύλου – Νέστορος και με τη σύμφωνη γνώμη του υπουργείου Πολιτισμού, την κοπή των επικίνδυνων πεύκων, που προκαλούν συν τοις άλλοις και ρηγματώσεις στα τείχη.
ΠΡΟΧΩΡΟΥΝ ΣΕ ΑΜΕΣΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ
Η “Ε” επικοινώνησε με την Εφορεία Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας και μίλησε με την διευθύντρια της υπηρεσίας Ευαγγελία Μηλίτση. Όπως μας είπε, μετά τη φωτιά είναι επιτακτική η ανάγκη να γίνουν δραστικότερες επεμβάσεις στο αλσύλλιο, τουλάχιστον στις αντιπυρικές ζώνες. Άποψη που δεν είναι μόνο της υπηρεσίας, αλλά έχει και το “πράσινο φως” από το υπουργείο και τη γ.γ. Μ. Βλαζάκη, η οποία διαπίστωσε ιδίοις όμμασι τις παρολίγον καταστροφικές συνέπειες της φωτιάς. Και έτσι όμως θα αναζητηθούν χρήματα γιατί τα τείχη μαύρισαν από την αιθάλη και θέλουν πλύσιμο. Εν τω μεταξύ σε επαφή με τον δήμο, η Εφορεία θα προχωρήσει άμεσα στο κόψιμο κάποιων πεύκων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι και ο καθηγητής Πέτρος Θέμελης έχει πολλές φορές αναφερθεί στην ανάγκη να κοπούν τα πεύκα από τα αρχαιολογικά μνημεία, γιατί εκτός από προσανάμματα, λειτουργούν καταστροφικά με τις ρίζες τους στη στατικότητα των μνημείων, προκαλώντας επικίνδυνες ρηγματώσεις.
ΟΙ ΑΝΤΙΡΡΗΣΕΙΣ
Βέβαια, δεν είναι μόνο τα πεύκα στο Κάστρο της Πύλου, αλλά και σε αυτό της Καλαμάτας που απασχόλησαν και κατά το παρελθόν την Εφορεία Αρχαιοτήτων. Πάνε δύο χρόνια που η υπηρεσία χρειάστηκε να επέμβει γιατί πεύκα στο Κάστρο της Καλαμάτας (κάτω από το αμφιθέατρο) θα έπεφταν προκαλώντας ζημιές σε περιουσίες ή και ατύχημα σε κάποιον περαστικό ή κάτοικο. Επίσης, κοπή επικίνδυνων πεύκων είχε γίνει με τη συνεργασία της Δασικής Υπηρεσίας και του Δήμου Πύλου – Νέστορος και στο Κάστρο της Πύλου, όπου εκεί η Εφορεία δέχτηκε επιθέσεις και έμπλεξε σε έναν κυκεώνα ανακοινώσεων, εξαιτίας της παρέμβασης ιδιωτών -οι οποίοι υποστηρίζουν ότι με την κοπή των δέντρων διαταράσσεται η ισορροπία ιστορικού και φυσικού τοπίου. Αντίθετος σε αυτές τις φωνές στέκεται ο καθηγητής Πέτρος Θέμελης, ο οποίος πολλάκις έχει επισημάνει τον κίνδυνο ανάφλεξης των πεύκων, που όπως ο ίδιος λέει φυτεύτηκαν αυθαίρετα στα κάστρα. Επιπλέον, κρύβουν τη θέα του μνημείου και η εύκολη πτώση τους από τον αέρα είναι καταστροφική.
ΦΘΟΡΕΣ ΚΑΙ ΡΗΓΜΑΤΩΣΕΙΣ
Ο καθηγητής μιλώντας στην “Ε” επισημαίνει ακόμα ότι το θέμα δεν είναι μόνο ο κίνδυνος της πυρκαγιάς. Είναι και θέμα καταστροφής των αρχαίων και μεσαιωνικών τειχών, γιατί οι ρίζες τους προκαλούν φθορές και ρηγματώσεις. Επίσης, ο κ. Θέμελης θέτει και θέμα αισθητικής των μνημείων, που “δεν καλύπτονταν από φυτεμένα διά των εκάστοτε δημάρχων πεύκα του είδους της χαλέπιας πεύκης, που ποτέ δεν συνόδευαν αυτά τα μνημεία”. Προσθέτει δε ότι “το κάθε μνημείο απαιτεί και το πρωταρχικό φυσικό περιβάλλον του και όχι αυτό που αυθαίρετα κάποιοι του επέβαλαν”.
