Δημιουργία δομής επιδημιολογικής επιτήρησης της ελονοσίας στο δήμο Ευρώτα, με έδρα τη Σκάλα Λακωνίας
Σε «κόκκινο συναγερμό» βρίσκονται οι υγειονομικές υπηρεσίες της περιφέρειας Πελοποννήσου εν όψει καλοκαιριού και υπό τον φόβο εμφάνισης κρουσμάτων ελονοσίας λόγω της αυξημένης παρουσίας μεταναστών στην περιοχή. «Κάτω από αυτές τις συνθήκες αυξάνεται κατακόρυφα ο κίνδυνος μετάδοσης ελονοσίας από κάποιο μετανάστη που νοσεί και δεν έχει λάβει θεραπεία», είναι η άκρως ανησυχητική διαπίστωση της Διεύθυνσης Δημόσιας Υγείας της περιφέρειας Πελοποννήσου για την κατάσταση που επικρατεί στο δήμο Ευρώτα του νομού Λακωνίας, που βρίσκεται σε επιδημιολογική επιτήρηση για τη νόσο καθώς σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Ελονοσίας, ανήκει στις περιοχές υψηλού κινδύνου, επίπεδο 3 (με διαβάθμιση 0-3) για τοπική μετάδοση ελονοσίας.
Σύμφωνα με την εισήγηση του αρμόδιου αντιπεριφεριάρχη Υγείας Δημήτρη Σχοινοχωρίτη αλλά και τα επιστημονικά δεδομένα, που έχει συγκεντρώσει η Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας, και διανεμήθηκαν στο περιφερειακό συμβούλιο, το 2011 και το 2012 εμφανίστηκε συρροή κρουσμάτων ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης στο Δήμο Ευρώτα, ενώ τα έτη 2013, 2014 μετά από στοχευμένες δράσεις, τα κρούσματα εγχώριας μετάδοσης σχεδόν μηδενίστηκαν.
«Από το 2015 έως σήμερα, ωστόσο συνεχίζουν να καταγράφονται μόνο εισαγόμενα κρούσματα λόγω της αθρόας προσέλευσης μεταναστών από ενδημικές χώρες. Ειδικότερα, στο Δήμο Ευρώτα το 2018 καταγράφηκαν 4 εισαγόμενα κρούσματα ελονοσίας, ενώ το 2019 καταγράφηκαν 2 εισαγόμενα κρούσματα ελονοσίας. Στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και ειδικότερα στην περιοχή του Δήμου Ευρώτα, βρίσκονται σε πλήρη ισχύ παράγοντες που δρουν ανασταλτικά στην προσπάθεια προφύλαξης του πληθυσμού από τον κίνδυνο της ελονοσίας».
Οπως αναφέρεται στην εισήγηση, ο δήμος Ευρώτα ως αγροτική περιοχή, παρουσιάζει τις μεγαλύτερες αυξομειώσεις στον πληθυσμό των μεταναστών από ενδημικές για την ελονοσία χώρες.
Έχει διαπιστωθεί η εποχιακή προσέλκυση μεγάλου αριθμού μεταναστών, αυξάνοντας την πιθανότητα εισαγωγής του παρασίτου. Ο καταγεγραμμένος αριθμός μεταναστών στο Δήμο Ευρώτα ,την περίοδο 2018-2019, ανέρχεται στους 2.836 μετανάστες (εκ των οποίων το 95% προέρχονταν από το Πακιστάν ). Επιπρόσθετα, ο τοπικός πληθυσμός (ελληνικής και άλλης υπηκοότητας) εκτίθεται στα κουνούπια τις ώρες της δραστηριότητάς τους (σούρουπο έως αυγή). Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, παρατηρήθηκε μια ποικιλία υπαίθριων δραστηριοτήτων τις πρώτες πρωινές και απογευματινές ώρες, συμπεριλαμβανομένου του υπαίθριου νυχτερινού ύπνου, που λαμβάνουν χώρα σε ένα περιβάλλον όπου η έκθεση σε τσιμπήματα κουνουπιών είναι υψηλή. Κάτω από αυτές τις συνθήκες αυξάνεται κατακόρυφα ο κίνδυνος μετάδοσης ελονοσίας από κάποιο μετανάστη που νοσεί και δεν έχει λάβει θεραπεία.
“Οι κλιματικοί παράγοντες (η θερμοκρασία, η βροχόπτωση και η υγρασία) επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό το επίπεδο μετάδοσης της ελονοσίας. Η θερμοκρασία περιβάλλοντος στην Περιφέρεια Πελοποννήσου και ειδικότερα στο Δήμο Ευρώτα, είναι ιδανική τόσο για την αναπαραγωγή του διαβιβαστή όσο και για την διατήρηση του πλασμωδίου της ελονοσίας σε αυτόν (κατά τα τελευταία έτη κυρίως του Plasmodium vivax) και επομένως για την περαιτέρω μετάδοση της ελονοσίας από τον Απρίλιο έως τον Νοέμβριο .Με την ύπαρξη ακμαίων κουνουπιών του γένους Anopheles spp. ικανών για μετάδοση της ελονοσίας σε συνδυασμό με τις ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες, και την ταυτόχρονη ύπαρξη μεταναστών που προέρχονται από χώρες που ενδημεί η ελονοσία, αυξάνεται η πιθανότητα επανεμφάνισης αυτοχθόνων κρουσμάτων ελονοσίας”.
Με βάση τα παραπάνω, κρίθηκε απαραίτητο να δημιουργηθεί μία δομή επιδημιολογικής επιτήρησης της ελονοσίας στο δήμο Ευρώτα, με έδρα τη Σκάλα Λακωνίας. Μεταξύ των στοχευμένων δράσεων για την αντιμετώπιση της ελονοσίας στην περιοχή, προβλέπεται η ενημέρωση για τον τρόπο μετάδοσης της ελονοσίας, τα συμπτώματα τη θεραπεία με πραγματοποίηση επισκέψεων σε οικίες/καταλύματα των μεταναστών καθώς και η ενεργητική αναζήτηση κρουσμάτων ελονοσίας σε μετανάστες μέσω της θερμομέτρησης τους σε τακτά χρονικά διαστήματα. Επιπλέον, θα χορηγηθεί προληπτικό σχήμα ανθελονοσιακής αγωγής στους μετανάστες από ενδημικές για την ελονοσία χώρες που διαβιούν ή/και εργάζονται στο δήμο Ευρώτα, εφόσον κριθεί σκόπιμο ενώ θα τοποθετηθούν κουνουπιέρες εμποτισμένες με εντομοκτόνο σε οικίες/καταλύματα των μεταναστών.
