Οι μωβ μέδουσες, οι… απρόσκλητοι επισκέπτες των ελληνικών θαλασσών που κάνουν δύσκολη και επικίνδυνη τη ζωή των λουόμενων εμφανίστηκαν ήδη σε πολλές θαλάσσιες περιοχές της χώρας όπως την Αττική.
Οι μωβ μέδουσες που είχαν και πέρσι έντονη παρουσίες στις ελληνικές θάλασσες, εμφανίστηκαν και πάλι φέτος στα νερά πολλών περιοχών και μάλιστα νωρίτερα από το αναμενόμενο. Ήδη έχουν εμφανιστεί σε κάποιες παραλίες της Αττικής, στους Παξούς και την Κέρκυρα στο Ιόνιο Πέλαγος, αλλά και σε μέρη στη νότια Πελοπόννησο.
Τα… μπάνια των μωβ μεδουσών στα νερά των θαλασσών της χώρας αποδίδονται από τους επιστήμονες στην κλιματική αλλαγή.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του MEGA η θερμοκρασία της θάλασσας είναι αυξημένη φέτος κατά 1 βαθμό Κελσίου, ενώ η θερμοκρασία της στεριάς έχει ανάβει κατά 1.5 βαθμό και αιτία είναι φυσικά η κλιματική αλλαγή.
Η ζέστη ευνοεί τις μωβ μέδουσες και την αναπαραγωγή τους και έτσι αποφάσισαν να έρθουν και φέτος από τα μέρη μας.
Η περσινή επίσκεψη
Το 2022 οι μωβ μέδουσες είχαν κάνει έντονη την εμφάνισή τους στις θάλασσες της Ελλάδας. Ήταν η δεύτερη επίσκεψή τους στα μέρη μας. Η πρώτη επίσκεψη είχε ξεκινήσει στα τέλη Σεπτεμβρίου με αρχές Οκτωβρίου του 2020.
Πέρσι παρουσιάστηκε έξαρση στις εμφανίσεις των μωβ μεδουσών κυρίως στο Ιόνιο, αλλά και στο Αιγαίο. Οι μωβ μέδουσες είχαν κάνει μια τεράστια μετακίνηση τον χειμώνα της σεζόν 2021-22 και από την Ισπανία, την Γαλλία, την Ιταλία και μετά τη Μάλτα ήρθαν στο Ιόνιο το καλοκαίρι και από εκεί έφτασαν και στο Αιγαίο.
Το iNaturalist είχε απεικονίσει σε χάρτη τις εμφανίσεις των μωβ μεδουσών στις θάλασσες. Οι θαλάσσιοι οργανισμοί που είναι επιστημονικά γνωστοί με την ονομασία, Pelagia noctiluca είχαν κάνει τα… μπάνια τους σε πολλές περιοχές. Ο χάρτης δεν αποτυπώνει επ’ ακριβώς το μέγεθος των… κοπαδιών των μωβ μεδουσών, καθώς πολλοί δεν δηλώνουν την καταγραφή τους.
Που βρίσκονται φέτος
Οι μωβ μέδουσες ήρθαν νωρίς, νωρίς φέτος στις θάλασσές μας. Την επίσκεψή τους σε διάφορα μέρη της Ελλάδας έχει καταγραφεί στον χάρτη του πρώτου φετινού JellyReport.
Στο δελτίο τονίζεται ότι το 2023 το Βόρειο Αιγαίο θα είναι… καθαρό, με μερικές μεμονωμένες εμφανίσεις των μωβ μεδουσών. Σε περιοχές όμως, όπως την Αττική ίσως οι εμφανίσεις τους να είναι λίγο πιο έντονες. Εμφανίσεις μπορεί να υπάρξουν στην Κρήτη – ίσως στη Δυτική πλευρά – όπως και στη Νότια Πελοπόννησο. Όσο για το Ιόνιο, οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι οι επισκέψεις των μωβ μεδουσών, μάλλον θα είναι στα ίδια επίπεδα με πέρσι.
Βέβαια όλα θα εξαρτηθούν από τον καιρό, τις θερμοκρασίες και τα θαλάσσια ρεύματα.
«Νεαρές» μωβ μέδουσες στην Κέρκυρα
Όπως αναφέρεται στο πρόσφατο δελτίο καταγραφών, πολλές περιοχές του Ιονίου τον χειμώνα 2022-2023 ανέφεραν εμφανίσεις μωβ μεδουσών, αλλά σε αυτές τις καταγραφές δεν υπήρχαν αναφορές για νεαρές μωβ μέδουσες (έχουν ένα πορτοκαλί και καφέ χρώμα).
Στα μέσα του φετινού Απριλίου (και συγκεκριμένα στις 19 Απριλίου 2023), όμως, υπήρχε η πρώτη αναφορά για πολλές νεαρές μωβ μέδουσες στην Κέρκυρα.
Η διάρκεια ζωής τους
Οι μωβ μέδουσες έχουν διάρκεια ζωής έως και 9 μήνες και αυτό μάλλον δεν είναι καλό, καθώς αν εμφανιστούν πολλές νεαρές μωβ μέδουσες, τότε αυτό σημαίνει ότι θα ταλαιπωρήσουν για καιρό κυρίως τις παραλίες του Ιονίου (εκεί εμφανίστηκαν οι νεαρές μέδουσες).
Η επανεμφάνιση της μέδουσας Πυξίδα
Η μέδουσα Πυξίδα (Chrysaora hysoscella) είναι συχνός επισκέπτης των ελληνικών θαλασσών κάθε καλοκαίρι και μάλιστα οι εμφανίσεις τους παρουσιάζουν εξάρσεις ανά διαστήματα.
Οι εξάρσεις αυτές ξεκινάνε από μέσα Μαρτίου και κρατούν μέχρι και μέσα Μαΐου (μερικές φορές μέχρι και τις αρχές Ιουνίου).
Ήδη έχουν αρχίσει να εμφανίζονται σε πολλά σημεία στην Ευρώπη και ειδικά στην Ελλάδα το φαινόμενο αναμένεται να είναι έντονο.
Το τσίμπημα και τα συμπτώματα
Οι μωβ μέδουσες επικίνδυνο είδος. Το τσίμπημα τους είναι επώδυνο λόγω της νευροτοξίνης που έχουν. Οι νηματοκύστες τους προκαλούν στο ανθρώπινο δέρμα ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο. Κάποιες φορές (ευτυχώς όχι συχνές) μπορεί να προκαλέσει σοβαρές δερμονεκρωτικές και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.
Πιο συγκεκριμένα, τα πιθανά συμπτώματα μετά από κέντρισμα μιας Pelagia noctiluca είναι τα ακόλουθα:
Πόνος σαν κάψιμο,
Κάποιες φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος,
Σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος σας το αποτύπωμα της μέδουσας
Ναυτία,
Πτώση πίεσης,
Ταχυκαρδία,
Κεφαλαλγία,
Εμετός,
Διάρροια,
Σπασμός των βρόγχων,
Δύσπνοια.
Τι πρέπει να έχετε μαζί σας αν σας τσιμπήσει μωβ μέδουσα
Το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας ανέφερε ότι καλό θα ήταν όλοι οι λουόμενοι να έχουν μαζί ένα τσαντάκι με βασικά είδη πρώτων βοηθειών στην παραλία, το οποίο θα βοηθήσει σε περίπτωση τσιμπήματος από τις μωβ μέδουσες.
Το ιδανικό θα είναι το τσαντάκι να έχει:
Μια πλαστική κάρτα (π.χ. Μια παλιά πιστωτική),
Ένα τσιμπιδάκι,
Ένα κυπελλάκι,
Λίγο μαγειρική σόδα (αναλογία 1:1 με θαλασσινό νερό),
Αντιισταμινικό χάπι,
Κάποια κορτιζονούχα κρέμα όπως π.χ. Fucicort.
Τι κάνουμε μετά το τσίμπημα
Μετά το τσίμπημα από την μωβ μέδουσα θα πρέπει αρχικά να ξεπλύνουμε με θαλασσινό νερό, την περιοχή του τσιμπήματος. Απαραίτητο είναι να μην τρίψουμε την περιοχή αυτή.
Το ιδανικό θα ήταν το ξέπλυμα να γίνει με ένα μείγμα θαλασσινού νερού και μαγειρικής σόδας (σε αναλογία 1 προς 1) για δύο λεπτά, καθώς έτσι θα σταματήσει οποιαδήποτε επιπλέον έκκριση δηλητηρίου από πιθανά υπολείμματα κυττάρων πλοκαμιών που έχουν μείνει στο δέρμα.
Χρησιμοποιούμε μια πλαστική τραπεζική κάρτα ή κάτι παρόμοιο (και όχι τα χέρια μας) για να αφαιρέσουμε το μείγμα της μαγειρικής σόδας καθώς και οποιαδήποτε τυχόν υπολείμματα από το δέρμα μας.
Βάζουμε πάγο πάνω στο σημείο που μας τσίμπησε η μωβ μέδουσα για 5 με 15 λεπτά. Αν δεν έχουμε πάγο, μπορούσε να χρησιμοποιήσουμε το πλαστικό ή γυάλινο μπουκάλι κάποιου παγωμένου νερού ή το κουτάκι κάποιου παγωμένου αναψυκτικού, τα οποία θα πρέπει να έχουν σκεπάσει με κάποιο ύφασμα ή κάποια μαλακή σακούλα.
Αν ο πόνος επιμένει ή υπάρχει έντονο πρήξιμο, ή κάποιο άλλο σύμπτωμα (π.χ. αδιαθεσία) θα πρέπει πάση θυσία να πάμε σε γιατρό ή σε φαρμακοποιό για να μας δώσει κάποια ειδική κρέμα.
Τι δεν πρέπει να κάνουμε
Σε περίπτωση τσιμπήματος υπάρχουν και κάποιες ενέργειες που είναι… απαγορευμένες και δεν πρέπει να τις κάνουμε με τίποτα.
Δεν πρέπει να τυλίξουμε το σημείο σφιχτά με κάποιον επίδεσμο ή άλλο ύφασμα. Δεν πρέπει επίσης να ρίξουμε στο σημείο ξύδι, γλυκό νερό, οινόπνευμα ή αμμωνία.
