Την Τεχνητή Νοημοσύνη στην… υπηρεσία μας φέρνει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το οποίο ετοιμάζεται να λανσάρει το αμέσως επόμενο διάστημα μια σειρά εργαλείων ΑΙ. Αρχής γενομένης από το gov.AI, το οποίο θα παρουσιαστεί την ερχόμενη εβδομάδα, τα ψηφιακά εργαλεία Τεχνητής Νοημοσύνης έρχονται σε κάθε τομέα της διακυβέρνησης με σκοπό να απλοποιηθούν και επιταχυνθούν οι διαδικασίες, να καταργηθεί η γραφειοκρατία και ο παραλογισμός της συλλογής εγγράφων από υπηρεσία σε υπηρεσία και να γίνει η Ελλάδα πρωταγωνίστρια της Ευρώπης στην τεχνολογία του μέλλοντος.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης το είχε πει: «To Ελλάδα 2.0 είναι η επόμενη εκδοχή της χώρας. Είναι η εικόνα της νέας Ελλάδας». Αυτή ακριβώς η επόμενη εκδοχή της Ελλάδας, που θα κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη, έρχεται γρήγορα. Τόσο γρήγορα όσο τρέχει και η εξέλιξη της τεχνολογίας.
Πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή τη μετάβαση παίζει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, το οποίο έχει ετοιμάσει μια σειρά από ψηφιακές υπηρεσίες, καθώς και τη χρήση εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης που θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο θα συναλλασσόμαστε (και) με το Δημόσιο.
Με την είσοδο της ΑΙ στο gov.gr, το οποίο αναμένεται να κάνει πρεμιέρα την ερχόμενη εβδομάδα, πλέον δενθα χρειάζεται να ψάχνουμε στις 1.600 υπηρεσίες του gov και στις 3.000 διαδικασίες του «Μίτος» αυτό ακριβώς που χρειαζόμαστε. Αρκεί μια γραπτή ερώτηση -ακόμα και με εκφώνηση- από τον υπολογιστή ή το κινητό μας και η εφαρμογή Τεχνητής Νοημοσύνης πάνω στην οποία εργάζεται αυτή της στιγμή το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα αναζητά και θα δίνει αναλυτική και βήμα προς βήμα καθοδήγηση ως προς το τι πρέπει να κάνουμε για την υπηρεσία που ψάχνουμε.
Θα λειτουργεί ως ένας υπερ-υπάλληλος, ο οποίος θα αναζητά όλες τις δημόσιες υπηρεσίες και θα καθοδηγεί τον πολίτη. Η χρήση του θα είναι πολύ απλή – άλλωστε θα είναι εστιασμένη στο να κάνει τη ζωή μας ευκολότερη. Ας υποθέσουμε ότι θέλουμε να κάνουμε μια αίτηση στο Δημόσιο για να συμμετάσχουμε σε κάποιο πρόγραμμα. Μπαίνοντας στο gov.AI θα πληκτρολογήσουμε -ή θα εκφωνήσουμε- την ερώτησή μας, όσο περίπλοκη και αν είναι αυτή. Για παράδειγμα, μπορούμε να ρωτήσουμε πώς θα ενημερωθούμε αν είμαστε δικαιούχοι του προγράμματος και τι έγγραφα χρειάζονται για να συμμετάσχουμε. Το πρόγραμμα Τεχνητής Νοημοσύνης, τώρα, θα σαρώσει τον μηχανισμό όλων των υπηρεσιών του gov.gr και των διαδικασιών του «Μίτος» με τα οποία είναι συνδεδεμένο. Πολύ γρήγορα θα μας απαντά αν είμαστε δικαιούχοι και θα μας εξηγεί τα βήματα που θα πρέπει να κάνουμε -και τις προθεσμίες- ώστε να δηλώσουμε τη συμμετοχή μας στο πρόγραμμα που μας ενδιαφέρει παρέχοντάς μας το σχετικό link.
Στην Πολιτική Προστασία
«Η Τεχνητή Νοημοσύνη ήρθε για να μείνει στο Δημόσιο», λέει ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου στο «ΘΕΜΑ», απαριθμώντας μια σειρά λύσεων που δίνουν ήδη ή θα δώσουν το αμέσως επόμενο διάστημα οι ΑΙ εφαρμογές σε κάθε κομμάτι της ζωής μας, από την απονομή συντάξεων του ΕΦΚΑ στην Υγεία, στην Πολιτική Προστασία, στη Δικαιοσύνη κ.α. «Δεν υπάρχει πεδίο που να μην μπορεί να μας λύσει τα χέρια επιλύοντας προβλήματα δεκαετιών. Ηδη ο ΕΦΚΑ χρησιμοποιεί έναν αλγόριθμο για την απονομή των συντάξεων, κάτι που έχει βοηθήσει σε μεγάλο βαθμό επιταχύνοντας τις διαδικασίες. Και από εκεί και πέρα έχουμε και άλλους τομείς όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη και η υψηλή τεχνολογία θα δώσουν λύσεις. Για παράδειγμα, στην Υγεία, στο κομμάτι όχι μόνο των συντάξεων, αλλά των συνταγογραφήσεων και των ελέγχων, στη Δικαιοσύνη, στην Πολιτική Προστασία», επισημαίνει. Σε αυτό το τελευταίο αξίζει να σταθεί κανείς. Ρωτάμε τον κ. Παπαστεργίου πώς θα χρησιμοποιηθούν οι τεχνολογικές λύσεις και οι εφαρμογές ΑΙ σε ζητήματα Πολιτικής Προστασίας, όπως η αντιμετώπιση των πυρκαγιών. «Με κάμερες, εξελιγμένα συστήματα και προβλέψεις μοντέλων», απαντά. Και εξηγεί ότι δοκιμάστηκαν ήδη με επιτυχία δύο νέα συστήματα στην Πεντέλη για τις πυρκαγιές.
Το ένα είναι αισθητήρες λέιζερ, οι οποίοι δίνουν ειδοποίηση στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας όταν ανιχνεύσουν καπνό, ενώ το άλλο είναι κάμερες με Τεχνητή Νοημοσύνη, οι οποίες παρακολουθούν τις εκτάσεις όπου υπάρχει κίνδυνος: «Οι πυροσβέστες που ήταν παρόντες στη δοκιμή μάς έλεγαν ότι ένα από τα πιο κρίσιμα σημεία για να ελέγξεις μια πυρκαγιά είναι να έχεις έγκαιρη ενημέρωση. Το σύστημα μπορεί να το κάνει αυτό σε απομακρυσμένα δάση όπου δεν υπάρχει ανθρώπινη παρουσία, καθώς όταν ανιχνεύει καπνό σημαίνει συναγερμό στέλνοντας φωτογραφίες από τα σημεία».
Το άλλο κομμάτι είναι η αντιμετώπιση των πλημμυρικών φαινομένων. Εδώ αναμένεται η έκθεση των ολλανδικών υπηρεσιών στις οποίες έχει ανατεθεί η έρευνα του έργου. Τα συστήματα ΑΙ ελέγχουν τις στάθμες των ποταμών και με βάση υπολογιστικά μοντέλα στέλνουν έγκαιρες προειδοποιήσεις για το νερό που έρχεται, ώστε να μπορεί να εκτραπεί.
Σύστημα Τεχνητής Νοημοσύνης θα αναλάβει και τα ακαθάριστα οικόπεδα, τα οποία αποτελούν εστία πυρκαγιών το καλοκαίρι. Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης εργάζεται αυτή τη στιγμή για τη δημιουργία πλατφόρμας, η οποία θα λειτουργεί σε συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία Πολιτικής Προστασίας και Εσωτερικών, για τα ακαθάριστα οικόπεδα με εύφλεκτες ύλες. Οι δήμοι θα μπορούν να στέλνουν ειδοποίηση στους ιδιοκτήτες, στη Θυρίδα Πολίτη, για να τους ενημερώνουν ότι οφείλουν να προχωρήσουν στον καθαρισμό τους. Στον σχεδιασμό προβλέπεται ότι, αν αυτό δεν συμβεί σε σύντομο χρονικό διάστημα, θα λαμβάνουν με τον ίδιο τρόπο το σχετικό πρόστιμο, ώστε οι δήμοι με τα χρήματα να μπορούν να προχωρήσουν στον απαιτούμενο καθαρισμό των οικοπέδων.
Το νέο Wallet
Το έργο της ψηφιοποίησης κάθε τομέα της ζωής μας έχει αναλάβει ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης υλοποιώντας προς αυτή την κατεύθυνση, όπως τονίζει, το «όραμα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη για την ενδυνάμωση του ψηφιακού άλματος της Ελλάδας». Και είναι μάλλον ο πλέον κατάλληλος άνθρωπος για να το κάνει αυτό, καθώς στη θητεία του ως δήμαρχος Τρικκαίων μετέτρεψε την όμορφη θεσσαλική πόλη σε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα της τεχνολογίας. Ως υπουργός θέλει να κάνει κάτι μεγαλύτερο βάζοντας την Ελλάδα στην ελίτ των πιο ισχυρών χωρών της Ευρώπης σε θέματα ψηφιοποίησης, υπολογιστικής ισχύος και ψηφιακής ασφάλειας. «Αν το καλοσκεφτούμε, τα πιστοποιητικά που χρειαζόμαστε ήταν απαραίτητα όταν δεν υπήρχε η διασύνδεση των φορέων του Δημοσίου. Από το 2019 έχει γίνει μια σπουδαία δουλειά στη διαλειτουργικότητα των συστημάτων του Δημοσίου. Εχουμε την υποδομή να καταργήσουμε τη διακίνηση πιστοποιητικών και να αλλάξουμε φιλοσοφία ξεκινώντας να διακινούμε δεδομένα και όχι έγγραφα, ούτε καν αρχεία σε μορφή pdf. Είμαι πεπεισμένος ότι πάρα πολλές διαδικασίες μπορούν να ολοκληρώνονται εύκολα και γρήγορα με το νέο Wallet. Γιατί να χρειάζεται να προσκομίσει ο πολίτης πιστοποιητικό γέννησης, φωτοτυπία της ταυτότητας, ΑΜΚΑ και άλλα έγγραφα για μια διαδικασία, όταν αυτά τα στοιχεία υπάρχουν ήδη; Το μόνο που θα χρειάζεται θα είναι μέσω του Wallet να κάνει μια αποδοχή χρήσης των συγκεκριμένων δεδομένων για τη δεδομένη υπηρεσία, τη δεδομένη χρονική στιγμή».
«Ολα γίνονται όπως πρέπει», λέει στο «ΘΕΜΑ» ο κ. Παπαστεργίου. «Ο πρωθυπουργός έχει συστήσει μια επιτροπή ειδικών η οποία καθοδηγεί και φροντίζει να χρησιμοποιηθούν όλα τα πλεονεκτήματα της τεχνολογίας. Και όλα στοχεύουν στο να αλλάξει η Ελλάδα σελίδα και να περάσει στο μέλλον, αλλά κυρίως στο να σταματήσει η ταλαιπωρία των πολιτών μέσα από την επιτάχυνση των διαδικασιών. Η φιλοσοφία του Δημοσίου αλλάζει ριζικά, όπως προείπα, και γίνεται πιο γρήγορη, απλή, φιλικότερη, πιο εύκολη, πιο λογική και ασφαλής. Είμαι πεπεισμένος, για παράδειγμα, ότι η πλειονότητα των διαδικασιών που αφορούν το Δημόσιο θα μπορεί να περαιώνεται χωρίς ταλαιπωρία με τον προσωπικό αριθμό. Για παράδειγμα, κάποιος για να εγγραφεί στο πανεπιστήμιο δεν θα χρειάζεται να συγκεντρώσει έναν αριθμό εγγράφων που να αποδεικνύουν ποιος είναι, πότε γεννήθηκε και όλα τα υπόλοιπα. Εφόσον όλα αυτά τα στοιχεία είναι διαθέσιμα στις υπηρεσίες, θα μπορεί να το κάνει με τον προσωπικό του αριθμό, χωρίς να τρέχει από υπηρεσία σε υπηρεσία».
Στο κλειστό κλαμπ των χωρών που διαθέτουν υπερυπολογιστή θα μπει με τον «Δαίδαλο» η Ελλάδα. Ο «Δαίδαλος» θα έχει ισχύ περίπου >55 Petaflops, μεγαλύτερη κατά 110 φορές από το υφιστάμενο σύστημα ARIS, εκτελώντας 55 εκατομμύρια δισεκατομμύρια (δηλαδή 55 τετράκις εκατομμύρια – 55.000.000.000.000.000) πράξεις κινητής υποδιαστολής ανά δευτερόλεπτο. Η παραπάνω επίδοση αναμένεται να εντάξει τον υπερυπολογιστή στις λίστες με τα 500 συστήματα κορυφαίων επιδόσεων στον κόσμο (Top 500) και αποδοτικής χρήσης ενέργειας (Green 500), ισχυροποιώντας τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη της επιστημονικής έρευνας, ενώ παράλληλα θα δώσει σημαντικές ευκαιρίες για την εξέλιξη της επιστήμης.
Αναμένεται να εξυπηρετήσει ένα ευρύ φάσμα Ελλήνων και Ευρωπαίων χρηστών της επιστημονικής και ακαδημαϊκής κοινότητας, της βιομηχανίας και του δημόσιου τομέα και να πυροδοτήσει την ανάπτυξη νέων εφαρμογών σε ένα μεγάλο φάσμα ερευνητικών αντικειμένων, όπως η Υπολογιστική Χημεία, η Φυσική, η Βιολογία, η Βιοϊατρική, η Μετεωρολογία, η Τεχνητή Νοημοσύνη κ.ά. «Ο “Δαίδαλος” θα έχει κεντρικό ρόλο στη δημιουργία νέων υπηρεσιών για την εξυπηρέτηση του πολίτη μέσω αιτημάτων σε φυσική γλώσσα, την εξατομικευμένη ιατρική, την πυροπροστασία, τον χωροταξικό σχεδιασμό, αλλά και την έξυπνη κινητικότητα και τα αυτόνομα οχήματα μεταξύ άλλων πολλών», εξηγεί ο υπουργός.
Ο κ. Παπαστεργίου αποκαλύπτει στο «ΘΕΜΑ» ότι «η δημοπράτηση του υπερυπολογιστή “Δαίδαλος” προχωρά έως τα τέλη Δεκεμβρίου, ενώ ο σχεδιασμός της εγκατάστασης στο Τεχνολογικό και Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου έχει γίνει με γνώμονα την περιβαλλοντική βιωσιμότητα. Σκοπός μας είναι όχι μόνο να εκμεταλλευτούμε τα υπολογιστικά μοντέλα του, αλλά να είμαστε εθνικά ανεξάρτητοι σε ζητήματα δεδομένων και υπολογιστικής ισχύος».
Το γυάλινο κέλυφος που έχει τοποθετηθεί στο Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου, εντός του οποίου θα εγκατασταθεί ο υπερυπολογιστής «Δαίδαλος»
Το έργο αποτελεί μέρος της στρατηγικής ενίσχυσης των δημόσιων ψηφιακών υποδομών της χώρας μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και θα υλοποιηθεί στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης – NextGenerationEU. Παράλληλα, εντάσσεται στο πλαίσιο επιλογής της Ελλάδας ως μιας από τις τέσσερις ευρωπαϊκές χώρες που θα φιλοξενήσουν τους κορυφαίους υπερυπολογιστές υψηλών επιδόσεων μεσαίας κλίμακας (pre-exascale ή petascale HPC), όπως ανακοίνωσε η Πρωτοβουλία της Κοινής Επιχείρησης «Ευρωπαϊκή Υπολογιστική Υψηλών Επιδόσεων (European High Performance Computing Joint Undertaking – EuroHPC JU)».
Πόσο ασφαλείς είμαστε;
Στη σκιά πρόσφατων κυβερνοεπιθέσεων, επισημαίνουμε στον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης ότι υπάρχουν πολλοί πολίτες οι οποίοι σκέφτονται ότι υπάρχουν ζητήματα ασφάλειας με την επέλαση της Τεχνητής Νοημοσύνης και την πλήρη ψηφιοποίηση όλων των διαδικασιών. «Αντιλαμβάνομαι την ανησυχία τους», απαντά. «Χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Γι’ αυτό τον λόγο σύντομα θα βγει στη διαβούλευση το νομοσχέδιο για τη δημιουργία της νέας Εθνικής Αρχής Κυβερνοασφάλειας, η οποία θα εφαρμόσει το πλαίσιο που θα προκύψει από την Ευρωπαϊκή Οδηγία NIS 2 για την κυβερνοασφάλεια. Θα είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και θα αποτελεί αναβάθμιση της σημερινής Γενικής Διεύθυνσης Κυβερνοασφάλειας του υπουργείου».
Πώς θα λειτουργεί όμως αυτή η Εθνική Αρχή και πώς θα μας προφυλάσσει; Ο κ. Παπαστεργίου εξηγεί: «Σε μια υβριδική επίθεση θα έχει το χρέος να αξιολογήσει τον κίνδυνο και να προειδοποιήσει, να δώσει οδηγίες για την απόκρουσή της, αλλά και να βοηθήσει τους φορείς που δέχτηκαν επίθεση να επανέλθουν γρήγορα. Η Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας θα έχει ομάδες ειδικών που θα μπορούν να παρέμβουν για να αντιμετωπίσουν επιθέσεις. Πέραν αυτού, θα βοηθήσει 2.000 φορείς σε θέματα κυβερνοασφάλειας. Θα πιστοποιεί, θα ανοίξει μια ομπρέλα ελέγχου, σε συνεργασία με συναρμόδιους φορείς, σε εφοδιαστική αλυσίδα, ενέργεια, δημόσιο τομέα και όλους τους κρίσιμους τομείς. Η Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας θα συνδράμει ώστε να εναρμονιστούμε ως χώρα και με την Οδηγία NIS 2».
Η χρήση εφαρμογών ΑΙ και η υψηλή τεχνολογία προϋποθέτουν και γρήγορες ταχύτητες Ιντερνετ. Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης τρέχει πρόγραμμα για την… επιτάχυνση των ταχυτήτων και στις σταθερές γραμμές Διαδικτύου με τρία προγράμματα. «Πρόκειται για το Ultra Fast Broadband, προϋπολογισμού 700 εκατ. ευρώ – το Smart Readiness, ένα ακόμα σημαντικό έργο του Ταμείου Ανάκαμψης, προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ, το οποίο ήδη τρέχει και θα δώσει τη δυνατότητα σε 120.000 κτίρια να αποκτήσουν υπερυψηλές ταχύτητες έως 1Gbps. Και το 2024 έρχεται και το Gigabit Voucher, το οποίο επί της ουσίας θα επιχορηγεί ευρυζωνικές υπηρεσίες. Είναι μία ακόμη δράση του Ταμείου Ανάκαμψης, μέσω της οποίας στοχεύουμε στην τόνωση της ζήτησης ευρυζωνικών υπηρεσιών υπερυψηλών ταχυτήτων για νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με ζητούμενο αφενός μεν να αυξήσουμε τη διείσδυσή τους, αφετέρου να βελτιώσουμε τη θέση της Ελλάδας στη διεθνή κατάταξη».
