Σε ό,τι αφορά το κλείσιμο της Εγνατίας, αυτό θα γίνει και στα δύο ρεύματα κυκλοφορίας και σε συνεννόηση με την αστυνομία. Δύο ώρες νωρίτερα, οι αγρότες θα μεταφέρουν τα τρακτέρ τους από το κέντρο της πόλης των Σερρών όπου τα είχαν αφήσει, κάτω από τον κόμβο του Στρυμονικού, στον Επαρχιακό δρόμο Ηράκλειας-Στρυμονικού. Εκεί, θα περιμένουν τις αποφάσεις που θα ληφθούν αύριο.
Προς ώρας, ένα μεγάλο μέρος των διαμαρτυρόμενων αγροτών προσανατολίζεται στην ενίσχυση των μπλόκων που έχουν στηθεί σε όλη τη χώρα. Παραταγμένοι στα μπλόκα που έχουν στήσει παραμένουν οι αγρότες σε Ημαθία, Πέλλα και Πιερία ενώ στον κόμβο των Μαλγάρων, όπου τα τρακτέρ είναι παρκαρισμένα στην έξοδο προς Θεσσαλονίκη, σήμερα αναμένονται «ενισχύσεις» από αγρότες και κτηνοτρόφους από Ραχιά, Βαλμάδα, Χαλάστρα και Άδενδρο.
Την ίδια ώρα, συνεχίζεται η κάθοδος των τρακτέρ από τη Θεσσαλονίκη προς τα μπλόκα, αλλά και τη Νίκαια της Λάρισας, όπου αύριο το μεσημέρι έχει προγραμματιστεί η πανελλαδική- παναγροτική σύσκεψή τους για να αποφασίσουν εάν θα σκληρύνουν τη στάση τους και πώς θα συνεχίσουν τις κινητοποιήσεις τους. Αυτό που διαφαίνεται πάντως, είναι ότι υπάρχει ένα χάσμα μεταξύ των αγροτών και της κυβέρνησης το οποίο πρέπει να “γεφυρωθεί”, καθώς ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε χθες ότι το πακέτο το οποίο δίνει η κυβέρνηση στους αγρότες είναι “γενναιόδωρο”, ενώ στον αντίποδα εκπρόσωποι των μπλόκων χαρακτηρίζουν το ίδιο πακέτο “ψίχουλα”.
Άλλωστε, αποχωρώντας από την Agrotica με τα τρακτέρ τους, οι αγρότες υποσχέθηκαν πως δεν σκοπεύουν να τα… σβήσουν καθώς τα μέτρα που ανακοινώθηκαν δεν τους ικανοποιούν και γι’ αυτό κάποιοι από αυτούς προτείνουν κάθοδο στην Αθήνα και διαδήλωση μπροστά από τη Βουλή. Με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Λευτέρη Αυγενάκη να δηλώνει οτι η κυβέρνηση παραμένει πάντα ανοιχτή για διάλογο με τους αγρότες, στο τραπέζι έχει πέσει το ενδεχόμενο να τους δοθεί “κάτι παραπάνω” άμεσα -όπως για παράδειγμα η πρόσβαση σε μικροδάνεια ως 25.000 ευρώ για να αντιμετωπίσουν τις έκτακτες ανάγκες τους- ώστε να σταματήσουν οι κινητοποιήσεις.
Μητσοτάκης: “Για εμάς, δεν υπάρχει αγροτικό μέτωπο”
Ο πρωθυπουργός, χθες, ξεκαθάρισε ότι «για εμάς δεν υπάρχει “αγροτικό μέτωπο”». Και τόνισε ότι “το μόνο μέτωπο που έχει η κυβέρνηση είναι με τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι του πρωτογενούς τομέα παραγωγής. Τους ακούμε, τους σεβόμαστε και λαμβάνουμε συνεχώς μέτρα στήριξής τους, αναγνωρίζοντας την αγωνία τους για το αύριο λόγω της αύξησης του κόστους παραγωγής από την ενεργειακή/κλιματική κρίση, αλλά και λόγω των ισχυρών γεωπολιτικών κλυδωνισμών που επηρεάζουν καταλυτικά τον αγροτικό τομέα και τα συστήματα παραγωγής τροφίμων συνολικότερα. Γι’ αυτό και από το 2019 μειώσαμε τους φορολογικούς και ασφαλιστικούς συντελεστές, δώσαμε κίνητρα για περαιτέρω μείωση της φορολογίας για τα συνεταιριστικά σχήματα και ενεργοποιήσαμε το μέτρο της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο για το 2022 και 2023. Ακόμη, μειώσαμε τον ΦΠΑ στις ζωοτροφές, στα λιπάσματα και στα αγροτικά μηχανήματα και απορροφήσαμε τις μεγάλες αυξήσεις στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ οι συνολικές αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ από το 2019 μέχρι σήμερα υπερβαίνουν το 1 δισ. ευρώ.
Τι επιπλέον ανακοινώσαμε λοιπόν αυτή την εβδομάδα; Αναγνωρίζοντας ότι το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι αγρότες είναι το ενεργειακό κόστος, καταφέραμε να προσφέρουμε ένα γενναιόδωρο πακέτο 8 μέτρων, το οποίο περιλαμβάνει: την επιστροφή του ΕΦΚ στο αγροτικό πετρέλαιο και για το 2024, έκπτωση κατά 10% στα τιμολόγια της ΔΕΗ για τους κρίσιμους καλλιεργητικούς μήνες του έτους, δεκαετή ρύθμιση χρεών όλων των οργανισμών εγγείων βελτιώσεων της χώρας και κρατική κάλυψη του 75% των χρεών ειδικά στην Θεσσαλία, την επιδότηση μικρών αγροτικών φωτοβολταϊκών αλλά και ειδικά κίνητρα με μειωμένα ενεργειακά κόστη για τα σχήματα της Συμβολαιακής γεωργίας που συνάπτουν μακροχρόνια συμβόλαια με τη ΔΕΗ, και μείωση του ενεργειακού κόστους για την αγροτική άρδευση με το πρόγραμμα Απόλλων -το μεγαλύτερο πρόγραμμα ενεργειακού συμψηφισμού με παραγωγή καθαρής ενέργειας.
Αυτά τα μέτρα είχα την ευκαιρία να τα ανακοινώσω την Παρασκευή από το βήμα της Βουλής. Την Τρίτη, ανακοινώσαμε την επιτάχυνση της εκταμίευσης των τελικών αποζημιώσεων στη Θεσσαλία, δίνοντας τη δυνατότητα να κατατεθούν αιτήσεις πλημμυροπαθών έως τέλος Φεβρουαρίου για επιπρόσθετα 5.000-10.000 ευρώ, αναλόγως της ζημιάς που υπέστησαν. Η ειδική πλατφόρμα arogi.gov.gr για το β’ κύκλο θα έχει ανοίξει έως την Τρίτη. Η αλήθεια είναι ότι μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα, σε σύνολο περίπου 31.000 δηλώσεων, έχουν υποβληθεί από τους δικαιούχους μόλις 4.400 φάκελοι ώστε να καταβληθούν τα χρήματα. Επίσης, ανακοινώσαμε ότι οι αγρότες που έχουν πληγεί από τον Daniel θα έχουν δύο χρόνια πλήρη αναστολή πληρωμών, με συνέχιση της παροχής ρεύματος -η σχετική τροπολογία κατατέθηκε στη Βουλή, ομολογώ με καθυστέρηση- και έπειτα θα τεθεί σε λειτουργία μια πενταετής ρύθμιση των υποχρεώσεων -συμπεριλαμβανομένων και των παλαιών οφειλών- με μηδενικό επιτόκιο. Δηλαδή πρόκειται για μια επταετή ρύθμιση, που θα ολοκληρωθεί το 2030.
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ελληνικό, το βλέπετε να εκδηλώνεται σε όλη την Ευρώπη. Το συζητήσαμε στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες, συμφωνώντας ότι η στήριξη των αγροτών αποτελεί αδιαπραγμάτευτη προτεραιότητα της ΕΕ με φόντο την νέα φιλοπεριβαλλοντική ΚΑΠ».
Παροχές στα όρια αντοχής της οικονομίας
Δεν είναι μυστικό ότι οι αγροτικές κινητοποιήσεις αποτελούν ένα πολιτικό τεστ για την κυβέρνηση, με δεδομένο ότι η Νέα Δημοκρατία κυριάρχησε χωρίς αντίπαλο στον αγροτικό κόσμο στις πρόσφατες εκλογές και κατέγραψε επιδόσεις κοντά ή και πάνω από τον μέσο όρο της στις εθνικές εκλογές του Ιουνίου στους νομούς της Θεσσαλίας. Εξ ου και ο πρωθυπουργός βγήκε μπροστά, εξαγγέλλοντας την Παρασκευή ένα νέο πακέτο ελαφρύνσεων, με δεδομένη την παραδοχή στο Μέγαρο Μαξίμου ότι ο πρωτογενής τομέας δοκιμάζεται, αρκετά από τα αιτήματα είναι εύλογα και μακριά από τη λογική «όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά» που ξόρκισε ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης από τη Βουλή, ενώ ειδική μνεία γίνεται από κυβερνητικά στελέχη και για την περίπτωση της Θεσσαλίας.
Στην πραγματικότητα, μέσα σε μια εβδομάδα η κυβέρνηση προέβη σε τρεις παρεμβάσεις, με δεδομένο ότι η «φωτιά» των κινητοποιήσεων δεν έσβηνε. Τη Δευτέρα το πρωί, μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ, ο κ. Μητσοτάκης ανακοίνωσε την αύξηση του ποσού της πρώτης αρωγής για τους πληγέντες της κακοκαιρίας «Daniel» από 2.000 ευρώ σε 5.000-10.000 ευρώ. Αμέσως μετά, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ήρθε για να αναστείλει τις υποχρεώσεις των Θεσσαλών παραγωγών για ηλεκτρικό ρεύμα για μία διετία, προσθέτοντας ότι θα ακολουθήσει πενταετής ρύθμιση των οφειλών με μηδενικό επιτόκιο. Και, τέλος, την Παρασκευή από τη Βουλή, απαντώντας σε ερώτηση του κ. Αλέξη Χαρίτση της Νέας Αριστεράς, ο κ. Μητσοτάκης εξήγγειλε την επιστροφή του ΕΦΚ από το αγροτικό πετρέλαιο και φέτος, αλλά και νέες εκπτώσεις στο αγροτικό ρεύμα κατά 10% τους καλοκαιρινούς μήνες, συνδυαστικά με νέες ρυθμίσεις για τα χρέη των Τοπικών και Γενικών Οργανισμών Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ), που φτάνουν σήμερα τα 87 εκατ. ευρώ.
Συνδυαστικά με τις άμεσες πληρωμές από τον ΟΠΕΚΕΠΕ που ανακοίνωσε από την Agrotica ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτέρης Αυγενάκης, η κυβέρνηση επιστράτευσε άμεσα πάνω από 230 εκατ. ευρώ για την αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών. Ο κ. Μητσοτάκης, μάλιστα, υπογράμμισε ότι θα απαιτηθούν πάνω από 3 δισ. για την ανοικοδόμηση της Θεσσαλίας.
Εμπρακτη στήριξη
Σε κάθε περίπτωση, η βούληση της κυβέρνησης είναι να δείξει ότι βρίσκεται έμπρακτα δίπλα στους αγρότες, ενώ κυβερνητικά στελέχη επισημαίνουν ότι δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται. Από το 2019 και εντεύθεν, όπως υπογραμμίζουν, έχει δρομολογηθεί μια σειρά παρεμβάσεων. Πρόκειται συγκεκριμένα για μια δέσμη 19 μέτρων, κυρίως φορολογικού χαρακτήρα, για τη στήριξη των αγροτών, ενώ δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στις προσπάθειες για την αναδιοργάνωση του ΟΠΕΚΕΠΕ, τις ενισχύσεις από τον ΕΛΓΑ, τις πολιτικές για την ΚΑΠ, αλλά και τις αποζημιώσεις από τις καταστροφικές πλημμύρες. Προφανώς, στο Μέγαρο Μαξίμου δεν παραγνωρίζουν τα μηνύματα που έρχονται από το μέτωπο των αγροτών που δεν παραπέμπουν σε άμεση αποκλιμάκωση των κινητοποιήσεων. Ωστόσο, κυβερνητικές πηγές υπογραμμίζουν ότι η όποια παρέμβαση είναι και θα πρέπει λελογισμένη με βάση και τις δημοσιονομικές αντοχές του Προϋπολογισμού.
Αλλωστε και το μέτρο για την επιστροφή του ΕΦΚ από το πετρέλαιο δεν θα νομοθετηθεί τις… επόμενες μέρες, καθώς το οικονομικό επιτελείο περιμένει την απόδοση της οικονομίας, με τον Προϋπολογισμό να έχει διανύσει μόλις τον πρώτο μήνα εκτέλεσής του, ενώ προηγήθηκαν και οι ανακοινώσεις για την αύξηση των επιδομάτων για τους νέους γονείς. Υπό αυτή την έννοια, από την κυβέρνηση δηλώνουν ότι είναι ανοιχτοί να συζητήσουν με τους αγρότες -αν και θεωρείται δύσκολο να γίνουν δεκτοί στο Μαξίμου-, αλλά οι δυνατότητες του Προϋπολογισμού είναι πεπερασμένες. Ο κ. Μητσοτάκης, άλλωστε, κατηγόρησε τον ΣΥΡΙΖΑ για «λεφτόδεντρα», με φόντο τις 8 προτάσεις του Στέφανου Κασσελάκη.
Το ζήτημα του πρωτογενούς τομέα, πάντως, δεν τελειώνει, με τον κ. Μητσοτάκη να επισημαίνει και μετά τη Σύνοδο Κορυφής ότι το επόμενο διάστημα θα πρέπει να ανοίξει μια συζήτηση για αναθεώρηση πτυχών της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής που υιοθετήθηκε εν μέσω κορωνοϊού και πριν από την ενεργειακή κρίση, αλλά και για την ταχύτητα της Πράσινης Μετάβασης.
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός επιμένει ιδιαίτερα στο θέμα του ανταγωνισμού των ευρωπαϊκών προϊόντων με αυτά τρίτων χωρών, με δεδομένο ότι τα κενά στην ευρωπαϊκή νομοθεσία φέρνουν τους Ευρωπαίους παραγωγούς σε ένα καθεστώς άνισου εις βάρος τους ανταγωνισμού από παραγωγούς τρίτων χωρών που συναλλάσσονται με την Ε.Ε. Στην κυβέρνηση, βεβαίως, είναι ικανοποιημένοι από την απόφαση της Ε.Ε. να ξεπαγώσει εκατομμύρια στρέμματα καλλιεργήσιμων γαιών από την αγρανάπαυση, μέτρο που αφορά περίπου 128.000 Ελληνες αγρότες που έτσι θα έχουν περισσότερη καλλιεργήσιμη έκταση, μεγαλύτερο εισόδημα και μεγαλύτερες επιδοτήσεις.
«Γαλάζιοι» πονοκέφαλοι
Οι αγροτικές κινητοποιήσεις, πάντως, έχουν φέρει πονοκεφάλους σε αρκετούς «γαλάζιους» βουλευτές, κυρίως περιοχών του κάμπου, που είναι αντιμέτωποι με τους ψηφοφόρους τους, ενώ ήδη έχουν πέσει οι πρώτες… τροχιοδεικτικές βολές εναντίον του Λευτέρη Αυγενάκη.
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης βρέθηκε στο στόχαστρο δύο πρώην… ενοίκων του υπουργείου, του βουλευτή Λάρισας Μάξιμου Χαρακόπουλου και της βουλευτή Σερρών Φωτεινής Αραμπατζή, αν και επέλεξε να μη σηκώσει το γάντι. Υπάρχουν, φυσικά, και άλλοι βουλευτές που εκτιμούν ότι το ζήτημα «φούσκωσε» ενώ θα μπορούσε να έχει προληφθεί νωρίτερα, ενώ πληροφορίες του «ΘΕΜΑτος» αναφέρουν ότι αυτή ήταν και πρώτη εικόνα που δόθηκε αρμοδίως στο Μαξίμου. Επικοινωνιακά, πάντως, το βάρος σήκωσε και αυτές τις μέρες ο πρωθυπουργός, ο οποίος βρέθηκε μεσοβδόμαδα στη Βόνιτσα και κατευθύνθηκε με δική του πρωτοβουλία σε μπλόκο αγροτών της περιοχής συζητώντας μαζί τους για τα αιτήματά τους.
Ο κ. Μητσοτάκης θέλει να στείλει έτσι το μήνυμα ότι η κυβέρνηση ακούει, ακόμα και δύσκολες συζητήσεις, και προσπαθεί να παρέμβει πυροσβεστικά, αντιμετωπίζοντας υπαρκτά προβλήματα. Με τα ως τώρα δεδομένα, ένα ραντεβού του κ. Μητσοτάκη με τους εκπροσώπους των μπλόκων δεν φαντάζει ορατό. Η πορεία των κινητοποιήσεων, όμως, θα δείξει ποια θα είναι η στρατηγική της κυβέρνησης, καθώς μια νέα αναζωπύρωση μετά την Agrotica, με ένταση των μπλόκων, θα δημιουργήσει νέα δεδομένα.
