Το 2024 είναι «βέβαιο» πως θα είναι το θερμότερο έτος που έχει υπάρξει ποτέ από τότε που άρχισαν οι καταγραφές, καθώς οι εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες αναμένεται να διατηρηθούν τουλάχιστον μέχρι και τους πρώτους μήνες του 2025, ανέφεραν σήμερα Δευτέρα Ευρωπαίοι επιστήμονες.
Μάλιστα αναμένεται να είναι η πρώτη φορά που θα ξεπεραστεί ένα κρίσιμο όριο για την προστασία του πλανήτη από την υπερθέρμανση.
Το νέο όριο αναφοράς που επιβεβαιώθηκε από την υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής (C3S) Copernicus επισφραγίζει μια χρονιά κατά την οποία χώρες πλούσιες και φτωχές χτυπήθηκαν από καταστροφές που οι επιστήμονες έχουν συνδέσει με τον ρόλο της ανθρωπότητας στην ταχεία αύξηση της θερμοκρασίας της Γης.
Τα δεδομένα από την C3S έρχονται δύο εβδομάδες μετά τις συνομιλίες που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα και κατέληξαν σε μια συμφωνία ύψους 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ένα πακέτο το οποίο οι φτωχότερες χώρες κατήγγειλαν ως ανεπαρκές για να καλύψει το αυξανόμενο κόστος της καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα.
«Σε αυτό το σημείο, είναι ουσιαστικά βέβαιο ότι το 2024 θα είναι το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ», ανέφερε η υπηρεσία στο μηνιαίο δελτίο της.
Σε ένα άλλο ζοφερό ορόσημο, το 2024 θα είναι το πρώτο ημερολογιακό έτος κατά το οποίο οι μέσες παγκόσμιες θερμοκρασίες θα είναι 1,5 βαθμό Κελσίου θερμότερες σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή (1850-1900), δηλαδή πριν η ανθρωπότητα αρχίσει να καίει μεγάλες ποσότητες ορυκτών καυσίμων.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι η υπέρβαση του 1,5 βαθμού Κελσίου σε βάθος δεκαετιών θα θέσει σε μεγάλο κίνδυνο τον πλανήτη.
Οι παγκόσμιοι ηγέτες είχαν καταλήξει στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα να προσπαθήσουν να περιορίσουν την αύξηση της θερμοκρασίας σε αυτό το ασφαλέστερο όριο.
Η αναπληρώτρια διευθύντρια του Copernicus, Σαμάνθα Μπέρτζες, δήλωσε ότι ένα μόνο έτος άνω του 1,5 βαθμού Κελσίου «δεν σημαίνει ότι η Συμφωνία του Παρισιού έχει παραβιαστεί, αλλά σημαίνει ότι η φιλόδοξη δράση για το κλίμα είναι πιο επείγουσα από ποτέ».
Το προηγούμενο θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ήταν το 2023.
Ο περασμένος μήνας ήταν ο δεύτερος θερμότερος Νοέμβριος που έχει καταγραφεί ποτέ μετά τον Νοέμβριο του 2023.
«Βρισκόμαστε ακόμη σε σχεδόν υψηλό επίπεδο για τις παγκόσμιες θερμοκρασίες, και αυτό είναι πιθανό να παραμείνει τουλάχιστον για τους επόμενους μήνες», δήλωσε στο Reuters ο ερευνητής του Copernicus για το κλίμα, Ζουλιέν Νικολά.
Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από την καύση ορυκτών καυσίμων είναι η κύρια αιτία της κλιματικής αλλαγής.
Η μείωση των εκπομπών στο καθαρό μηδέν -όπως έχουν δεσμευτεί πολλές κυβερνήσεις να κάνουν τελικά- θα σταματήσει την επιδείνωση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Ωστόσο, παρά τις πράσινες αυτές δεσμεύσεις, οι παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πρόκειται να σημειώσουν φέτος ρεκόρ.
Προς «καταστροφική» αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη
Οι τρέχουσες πολιτικές των κυβερνήσεων οδηγούν τον κόσμο προς «καταστροφική» αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κατά +3,1° Κελσίου εντός του αιώνα, με άλλα λόγια 2,6° Κελσίου πάνω από τις υποσχέσεις που είχαν δοθεί, σύμφωνα με την υπηρεσία ΟΗΕ Περιβάλλον.
Οι κυβερνήσεις έχουν προθεσμία ως τον Φεβρουάριο για να επιδώσουν στα Ηνωμένα Έθνη τους αναθεωρημένους στόχους τους για το κλίμα ως το 2035, γνωστούς με την ονομασία «εθνικά καθορισμένες συνεισφορές».
Όμως η συμφωνία a minima στην COP29 στα τέλη Νοεμβρίου υπάρχει κίνδυνος να αξιοποιηθεί για να δικαιολογηθούν χαμηλού επιπέδου δεσμεύσεις. Οι αναπτυσσόμενες χώρες εξασφάλισαν υποσχέσεις για βοήθεια 300 δισεκ. δολαρίων σε ετήσια βάση από τις πλούσιες χώρες ως το 2035, με άλλη λόγια ποσό μικρότερο από το μισό αυτού που ζητούσαν για να χρηματοδοτήσουν την ενεργειακή τους μετάβαση και την αντιμετώπιση των ζημιών που υφίστανται εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Εξάλλου η σύνοδος του Μπακού ολοκληρώθηκε χωρίς ρητή δέσμευση για την επιτάχυνση της «μετάβασης», της πορείας προς την εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων, παρότι ακριβώς αυτή η δέσμευση είχε γίνει στο Ντουμπάι, στην COP28.
Το 2024, οι λεγόμενες φυσικές καταστροφές, που ενισχύθηκαν από την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη, προκάλεσαν ζημίες 310 δισεκ. δολαρίων σε διεθνή κλίμακα, εκτίμησε την Πέμπτη ο αντασφαλιστικός όμιλος Swiss Re.
Το 2023, το φυσικό φαινόμενο Ελ Νίνιο συνδυάστηκε με την ανθρωπογενή αύξηση της θερμοκρασίας της υφηλίου και ώθησε τις παγκόσμιες θερμοκρασίες σε επίπεδο ρεκόρ. Πώς εξηγείται λοιπόν η νέα κορύφωση του 2024;
Η χρονιά που ακολουθεί το Ελ Νίνιο «συχνά είναι πιο θερμή από την προηγούμενη» κι έπειτα από κορύφωση την περίοδο Δεκεμβρίου-Ιανουαρίου η ζέστη κατανέμεται «σε όλη τη χρονιά», είναι η απάντηση που έδωσε ο κλιματολόγος Ρομπέρ Βοτάρ.
Το 2024 «είναι αλήθεια πως η μείωση της θερμοκρασίας ήταν πολύ αργή και τα αίτια πρέπει να αναλυθούν», πρόσθεσε.
«Προς το παρόν, παραμένει στα σχετικά αναμενόμενα όρια» των προβλέψεων, όμως αν «οι θερμοκρασίες δεν μειωθούν ξανά, περισσότερο, το 2025, πρέπει να θέσουμε ερωτήματα», πρόσθεσε, προτού ταξιδέψει για συνεδρίαση εργασίας του GIEC στην Κουάλα Λουμπούρ.
Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science την περασμένη εβομάδα υποστηρίζει πως το 2023 η Γη αντανακλά λιγότερη ηλιακή ενέργεια στο διάστημα, εξαιτίας της μείωσης των νεφών σε χαμηλό υψόμετρο και, σε μικρότερο βαθμό, της μείωσης των επιπλεόντων κομματιών πάγου.
Στην Ανταρκτική, τα επιπλέοντα κομμάτια πάγου παρέμειναν σε ιστορικά χαμηλά, τάση που συνεχίζεται από το 2023, σύμφωνα με τα δεδομένα της υπηρεσίας Κοπέρνικος, ενώ καταγράφτηκε νέο ρεκόρ λιωσίματος των πάγων τον Νοέμβριο.
Πηγές: Reuters, AFP
