Ο Θάνος Μικρούτσικος τα τραγούδια του οποίου άνδρωσαν γενιές και γενιές, το έργο του οποίου μας συντροφεύει σε συγκεντρώσεις, σε συναυλίες, σε εκδηλώσεις, στις στιγμές του στοχασμού, δε ζει πια εδώ. Άφησε την τελευταία του πνοή το βράδυ του Σαββάτου 28 Δεκεμβρίου, σε ηλικία 762 ετών, ματά από μάχη με τον καρκίνο που διήρκεσε τουλάχιστον δύο χρόνια.
Με τη ζωή και το έργο του, την παλικαρίσια στάση του απέναντι στην ασθένεια που τον ταλαιπωρούσε τα τελευταία χρόνια μας έμαθε πολλά… με κυριότερο: «μη σταματήσεις να ονειρεύεσαι, να σπρώχνεις τα όριά σου, να κατακτήσεις το αδύνατο».
Ο Θάνος Μικρούτσικος γεννήθηκε στην Πάτρα το 1947. Ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του σε μικρή ηλικία στη Φιλαρμονική Εταιρεία Πατρών και στο Ελληνικό Ωδείο (πιάνο, θεωρία, αρμονία). Σπούδασε μαθηματικά στο Μαθηματικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ παράλληλα μελέτησε αρμονία, αντίστιξη, φούγκα και σύνθεση με τον καθηγητή-συνθέτη Γ.Α. Παπαϊωάννου.
Βασικό θέμα που απασχολούσε τον Θάνο Μικρούτσικο από την αρχή κιόλας της συνθετικής του διαδρομής ήταν η μελοποίηση της ποίησης. «Πολιτικά Τραγούδια», «Καντάτα για τη Μακρόνησο», «Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόβσκη», «Τροπάρια για φονιάδες», «Τα τραγούδια της λευτεριάς», «O Σταυρός του Νότου», «Εμπάργκο», «Ο γέρος της Αλεξάνδρειας», «Η αγάπη είναι ζάλη», «Όλα από χέρι καμμένα», «Γραμμές των οριζόντων», «Στου αιώνα την παράγκα», «Ποίηση με μουσική», «Θάλασσα στη σκάλα», «Ο Άμλετ της Σελήνης», «Ο Σχοινοβάτης» και πολλοί ακόμα είναι δίσκοι που περιλαμβάνουν κομμάτια μελοποιημένης ποίησης.
Μέσα από τα τραγούδια του κατάφερε και έβαλε στο στόμα των ανθρώπων λόγια του Ναζίμ Χικμέτ, Γιάννη Ρίτσου, Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι, Μάνου Ελευθερίου, Μπέρτολτ Μπρεχτ, Αλκη Αλκαίου, Μανόλη Αναγνωστάκη, Φώντα Λάδη, Νίκου Καββαδία, Μιχάλη Γκανά, Κώστα Παπαγεωργίου, Κώστα Τριπολίτη, Λάκη Λαζόπουλου, Λίνας Νικολακοπούλου, Κώστα Λαχά, Γιώργου Κακουλίδη, Χριστόφορου Λιοντάκη Οδυσσέα Ιωάννου και πολλών ακόμα. Πολλοί είναι και οι ξένοι ποιητές που είχε μελοποιήσει. Αλλωστε, η μελοποίηση του Θ. Μικρούτσικου είναι αυτή που επέτρεψε να κατανοηθούν τα «κρυμμένα» της ποίησης του Καββαδία, που μέχρι τότε θεωρούταν ως ελάσσονας ποιητής.
Συνεργάστηκε με πολλούς Έλληνες και ξένους σκηνοθέτες, γράφοντας μουσική για δεκάδες θεατρικά έργα, τα οποία έχουν παρουσιαστεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Τεράστια ήταν και η παρουσία του στη δισκογραφία. Έδωσε εκατοντάδες συναυλίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό και έχει συμμετάσχει ή έχουν παιχτεί έργα του σε πολλά διεθνή φεστιβάλ μουσικής.
Έργα του έχουν παρουσιαστεί από πολλές μεγάλες ορχήστρες και ορχήστρες μουσικής δωματίου και τα έχουν διευθύνει σπουδαίοι μαέστροι, ανάμεσά τους οι Αλέξανδρος Μυράτ, Jerzy Swoboda, Adrew Davis, Kazuyoshi Akiyama, Louis Devos, Λουκάς Καρυτινός, Αλκης Μπαλτάς κ.α.
Ο Θάνος Μικρούτσικος έχει συνεργαστεί με όλους σχεδόν τους σημαντικούς Έλληνες ερμηνευτές και μουσικούς, και με πολλούς διεθνείς καλλιτέχνες.
Το ταλέντο του, η σκληρή και συνεχής δουλειά, η συνεχής διεύρυνση των γνώσεών του, τον κατέστησαν και θα τον καθιστούν ως έναν από τους μεγαλύτερους συνθέτες που πέρασαν από τον τόπο μας. Η αναγνώριση και η αγάπη από τέσσερις κοντά γενιές θα κρατά το έργο του ζωντανό.
Η σχέση του Θ. Μικρούτσικου με το ΚΚΕ κρατά από τα νεανικά του χρόνια, όταν έγινε μέλος του. Στην πορεία, οι δρόμοι τους μπορεί να χώρισαν αλλά δεν έπαψαν να υπάρχουν περίοδοι που ο Θ.Μικρούτσικος συνέβαλλε σε εκδηλώσεις του Κόμματος. Οπως άλλωστε ο ίδιος δήλωνε: «Τον κόσμο του ΚΚΕ τον σεβόμουν και όταν δεν ήμουν κοντά στο ΚΚΕ. Εκατό χρόνια ιστορία. Ενα Κόμμα θυσιών, ένα Κόμμα έπους».
Ξανασυναντήθηκε με το ΚΚΕ τα τελευταία χρόνια ενώ ήταν σταθερή η παρουσία του στα Φεστιβάλ της ΚΝΕ, στις ξεχωριστές μουσικές του συναυλίες που πλαισίωναν τα Επιστημονικά Συνέδρια του Κόμματος.
Ο Θάνος Μικρούτσικος τιμήθηκε από το ΚΚΕ με την ένταξή του στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας, στη 12η τιμητική θέση, στις βουλευτικές εκλογές 7ης Ιούλη 2019.
Ο ίδιος, στην έναρξη της τελευταίας του συναυλίας, στο 45ο Φεστιβάλ ΚΝΕ – «Οδηγητή» στο αφιέρωμα στα πολιτικά τραγούδια, σημείωσε: «Τα πράγματα είναι νόμος, αλλάζουν. Το θέμα είναι να τα αλλάξουμε στη σωστή κατεύθυνση, όχι στο χάος. Εγώ το μόνο, το λίγο, που μπορώ να σας υποσχεθώ, είναι: Μέχρι τέλους, θα είμαι εδώ!».
