Η επάνοδος της αγοράς της κρουαζιέρας μετά την πανδημία ήταν κάτι παραπάνω από γρήγορη. Τη χρονιά που πέρασε οι αφίξεις κινήθηκαν σε επίπεδα-ρεκόρ, ξεπερνώντας μάλιστα τις επιδόσεις του 2019 (έτος που ο ελληνικός τουρισμός είχε τα περισσότερα έσοδα, 18,2 δισ. ευρώ).
Συνολικά, το 2022, οι αφίξεις κρουαζιερόπλοιων στη χώρα μας σε ελληνικά λιμάνια ανήλθαν σε 4.780 και ο αριθμός επιβατών σε 4.629.650. Αντίστοιχα, το 2019, που δεν είχαν ακόμη επιβληθεί τα περιοριστικά μέτρα, ο αριθμός αφίξεων κρουαζιερόπλοιων άγγιζε τις 3.979 με 5.552.384 επιβάτες.
Φέτος ο στόχος που τίθεται από την αγορά την κρουαζιέρας είναι ακόμα υψηλότερος. Εκτιμάται πως η άνοδος σε σχέση με την εξίσου πολύ καλή περσινή σεζόν θα κυμανθεί στο 15%, με πάνω από 5.000 αφίξεις κρουαζιερόπλοιων και ίσως άνω των 6,8 εκατομμυρίων επιβατών κρουαζιέρας συνολικά. Σημαντικά ενισχυμένο εμφανίζεται και το homeporting στα ελληνικά λιμάνια του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης, του Λαυρίου, της Κέρκυρας και του Ηρακλείου, όπου προσφέρεται η σχετική δυνατότητα στους επιβάτες.
Σύμφωνα με την Ένωση Λιμένων Ελλάδος, στον αριθμό κρουαζιερόπλοιων στις πρώτες θέσεις βρίσκονται η Σαντορίνη, η Μύκονος, ο Πειραιάς, η Κέρκυρα, η Ρόδος, το Ηράκλειο, η Πάτμος και το Κατάκολο. Στον αριθμό επιβατών προηγούνται η Σαντορίνη, η Μύκονος, ο Πειραιάς, η Κέρκυρα, η Ρόδος, το Ηράκλειο και το Κατάκολο, ενώ ψηλά βρίσκονται επίσης τα Χανιά, η Κεφαλονιά-Ιθάκη, η Πάτμος, το Λαύριο, η Θεσσαλονίκη, ο Βόλος και το Ναύπλιο.
Είναι αξιοσημείωτο ότι, σε σχέση με το 2021, τη χρονιά που πέρασε παρατηρείται αύξηση στις αφίξεις σε όλους τους προορισμούς, και ιδιαίτερα στο Λαύριο κατά 291%, στη Θεσσαλονίκη και στη Σαντορίνη κατά 259%, στη Μύκονο κατά 141%, στον Βόλο κατά 114%, στην Κέρκυρα 96%, στη Ρόδο 95% και στο Ηράκλειο κατά 92%.
Στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Οργανισμού Λιμένος Πειραιά, το 2022 πραγματοποιήθηκαν 677 αφίξεις, έναντι 379 το 2021 και 622 το 2019, αύξηση της τάξεως του 79% και 9% αντίστοιχα. Όσον αφορά το 2023, υπάρχουν ήδη κρατήσεις για τουλάχιστον 829 κρουαζιερόπλοια, αύξηση 22% σε σχέση με το 2022, ενώ ο αριθμός των κρουαζιερόπλοιων που ξεκίνησαν ή/και τελείωσαν το ταξίδι τους στο λιμάνι του Πειραιά –homeport– ήταν 441 το 2022, έναντι 220 το 2021 και 331 το 2019, αξιοσημείωτη αύξηση 100% στην πρώτη περίπτωση και 33% στη δεύτερη. Τέλος, οι κρατήσεις για το 2023 αναφορικά με homeport κρουαζιερόπλοια είναι ήδη 629, μια αύξηση της τάξεως του 43% σε σχέση με το 2022.
Πάνω τα έσοδα
Θετική είναι και η πορεία των συνολικών εσόδων από την κρουαζιέρα. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι συνολικές εισπράξεις από επιβάτες κρουαζιέρας αυξήθηκαν το 2022 κατά 145,7% σε σύγκριση με το 2021 και ανήλθαν στα 493,4 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 74,7 εκατ. ευρώ συμπεριλαμβάνονται στα καταγραφόμενα στοιχεία από την Έρευνα Συνόρων, καθώς αφορούν ταξιδιώτες που αναχώρησαν από την Ελλάδα (last port), ενώ 418,7 εκατ. ευρώ αντιπροσωπεύουν πρόσθετα έσοδα που καταγράφονται στη συμπληρωματική έρευνα.
Το κυριότερο λιμάνι από πλευράς εισπράξεων κρουαζιέρας είναι το λιμάνι του Πειραιά, με συμμετοχή 43,7% επί του συνόλου. Ακολουθούν το λιμάνι της Σαντορίνης και το λιμάνι του Ηρακλείου, με 10,0% και 8,4% των εισπράξεων αντιστοίχως. Οι επτά σημαντικότεροι λιμένες αφίξεως κρουαζιερόπλοιων καλύπτουν το 88,4% των συνολικών εισπράξεων από κρουαζιέρες και το 81,9% των συνολικών επισκέψεων επιβατών. Οι συνολικές διανυκτερεύσεις εκτός κρουαζιερόπλοιων αυξήθηκαν το 2022 κατά 47,3% σε σύγκριση με το 2021 και διαμορφώθηκαν στις 4.253,4 χιλ. διανυκτερεύσεις, επηρεάζοντας θετικά τη διαμόρφωση των εισπράξεων από την κρουαζιέρα. Οι συνολικοί επιβάτες κρουαζιέρας εκτιμώνται σε 2.162,1 χιλιάδες, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 269,1%.
Οι προοπτικές σε παγκόσμιο επίπεδο και ο θετικός αντίκτυπος
Τα στοιχεία της Διεθνούς Ένωσης Κρουαζιέρας δείχνουν πως το success story του κλάδου θα έχει συνέχεια. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της CLIA για το 2023, ο παγκόσμιος τουρισμός κρουαζιέρας προβλέπεται φέτος να ξεπεράσει τα προ πανδημίας επίπεδα, με τον κλάδο να αυξάνεται κατά σχεδόν 20% έως το 2028.
Υψηλές οι προοπτικές για το 2023, καθώς η αύξηση στις κρατήσεις στο σύνολο σχεδόν των προορισμών φτάνει το 15%
Η έκθεση δείχνει πως ο τουρισμός κρουαζιέρας αναμένεται να φτάσει εφέτος στο 106% των επιπέδων του 2019, με 31,5 εκατομμύρια επιβάτες να ταξιδεύουν παγκοσμίως. Ο κλάδος της κρουαζιέρας έκανε άλμα και, σύμφωνα με τις προβλέψεις της CLIA, από τους 29,7 εκατομμύρια επιβάτες το 2019, το 2023 θα ανέλθει σε 31,5 εκατ., σε 36 εκατ. το 2024, σε 37,2 εκατ. το 2025 και σε 39,5 εκατ. το 2027.
Την ίδια ώρα, η παγκόσμια χωρητικότητα προβλέπεται να αυξηθεί κατά 19%, σε περισσότερες από 746.000 θέσεις ελλιμενισμού από το 2022 έως το 2028. Η έρευνα έδειξε επίσης ότι το 85% όσων έχουν κάνει κρουαζιέρα θα ταξιδέψουν ξανά, ποσοστό κατά 6% υψηλότερο από τα προ της πανδημίας ποσοστά. Οι επιβάτες κρουαζιέρας έχουν θετικό αντίκτυπο, καθώς το 63% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι έχει επιστρέψει σε έναν προορισμό που επισκέφθηκε για πρώτη φορά μέσω κρουαζιερόπλοιου. Επίσης, οι ταξιδιώτες ξόδεψαν κατά μέσο όρο 750 δολάρια ανά άτομο σε πόλεις-λιμάνια κατά τη διάρκεια ενός τυπικού επταήμερου ταξιδιού. Τα στοιχεία έδειξαν επίσης ότι το 60% των πλοίων που έχουν προγραμματιστεί να κάνουν το ντεμπούτο τους μεταξύ 2023 και 2028 θα βασίζονται σε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) για την κύρια πρόωση.
