Έξι γυναίκες στις εκατό, από τις δεκάδες χιλιάδες, που υποβλήθηκαν σε δωρεάν προσυμπτωματικό έλεγχο, διαγνώστηκαν έγκαιρα με καρκίνο του μαστού και στην πλειονότητα τους, δε χρειάστηκαν μαστεκτομή ή χημειοθεραπεία.
Το πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρκίνο του μαστού «Φώφη Γεννηματά» είναι σε εφαρμογή από τον Ιούνιο του 2022 και απευθύνεται σε 1.300.000 γυναίκες ηλικίας 50 έως 69 ετών.
Η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία και το υπουργείο Υγείας στέλνουν στις γυναίκες το μήνυμα πως «ο έγκαιρος εντοπισμός της ασθένειας σημαίνει θεραπεία, με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές». Και παραθέτουν σημαντικά στοιχεία για την ασθένεια:
· Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος εμφανιζόμενος καρκίνος στις γυναίκες.
· Σήμερα, σε όλο τον κόσμο πεθαίνουν από καρκίνο μαστού 600.000 γυναίκες, κάθε χρόνο.
· Στη χώρα μας ο αριθμός των νέων περιστατικών κάθε χρόνο υπολογίζεται στις 7.000.
· Οι γυναίκες που υποβάλλονται σε προληπτικό έλεγχο με ψηφιακή μαστογραφία έχουν θνησιμότητα 4,7%, ενώ σε όσες δεν κάνουν μαστογραφία και η διάγνωση της
ασθένειας γίνεται σε προχωρημένο στάδιο, η θνησιμότητα ανέρχεται σε 56%.
Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης της ασθένειας, σύμφωνα με τα συμπεράσματα διεθνών επιστημονικών μελετών είναι:
· H πρώιμη έναρξης περιόδου και η καθυστερημένη εμμηνόπαυση.
· Η μεγάλη ηλικία της πρώτης εγκυμοσύνης
· Η παχυσαρκία μετά την εμμηνόπαυση.
· Το οικογενειακό ιστορικό
· Γονιδιακές μεταλλάξεις (BRCA 1 & BRCA 2) και άλλων γονιδιακών διαφοροποιήσεων.
· Οι μακροχρόνιες ορμονικές θεραπείες μετά την εμμηνόπαυση, ιδιαίτερα ο συνδυασμός οιστρογόνων – προγεστερόνης.
· Η μεγάλη κατανάλωση αλκοολούχων ποτών
· Το κάπνισμα
· Η υπερκατανάλωση κορεσμένων λιπών.
· Η ηλικία: άνω των 65 ετών, οι γυναίκες εμφανίζουν δύο φορές πιο συχνά καρκίνο του μαστού.
· Πολλαπλές γονιδιακές μεταλλάξεις μετατρέπουν το φυσιολογικό κύτταρο σε καρκινικό.
· Η μακροχρόνια έκθεση σε καρκινογόνες ουσίες στο περιβάλλον που ζούμε.
· Η εξασθένιση της ικανότητας του ανοσοποιητικού συστήματος να καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα.
Προστατευτικοί παράγοντες είναι
· Η ισορροπημένη διατροφή (αποφυγή ζωικών λιπών – κατανάλωση φρούτων και λαχανικών), η φυσική άσκηση και ο μητρικός θηλασμός.
Η καλύτερη εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού είναι η μαστογραφία.
Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος, με μαστογραφία, μειώνει τη θνησιμότητα από την ασθένεια σε ποσοστό που φθάνει το 30%. Η εξέταση είναι ανώδυνη, διαρκεί ελάχιστο χρόνο και με τα νέα μηχανήματα, η δόση ακτινοβολίας είναι εξαιρετικά χαμηλή.
Παρόλη την υψηλή συχνότητα της, η ασθένεια απειλεί ολοένα και λιγότερο τη ζωή και την ποιότητα της, χάρη στις πιο αποτελεσματικές και περισσότερο εξατομικευμένες θεραπευτικές παρεμβάσεις, αλλά και γιατί ο αριθμός των γυναικών που υποβάλλονται σε προληπτικές εξετάσεις παρουσιάζει συνεχή αύξηση. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ανακαλύπτεται ο καρκίνος σε πρώιμα στάδια, τότε που οι θεραπείες είναι πιο αποτελεσματικές και μπορούν να οδηγήσουν στην ίαση.
Ο καρκίνος του μαστού είναι η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες. Οι περισσότερες νέες διαγνώσεις (ποσοστό 32,7%) εμφανίζονται σε γυναίκες ηλικίας 50-69 ετών.
Στην Ελλάδα, υπολογίζεται ότι το 2022, το 18,7% των θανάτων από καρκίνο, για την ηλικιακή ομάδα των 50-69, οφείλεται στον καρκίνο του μαστού.
Σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα απευθύνεται το Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου, με την καθιέρωση προληπτικών διαγνωστικών εξετάσεων για τον καρκίνο του μαστού.
Το πρόγραμμα φέρει το όνομα της αείμνηστης προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Φώφης Γεννηματά, η οποία πέθανε σαν σήμερα, πριν από δύο χρόνια, στις 25 Οκτωβρίου του 2021. Η Φώφη Γεννηματά είχε νοσήσει από καρκίνου του μαστού, δεκαεπτά
χρόνια νωρίτερα και είχε δώσει γενναία μάχη απέναντι στην ασθένεια. Είχε καλή ποιότητα ζωής, με εξαίρεση τους τελευταίους μήνες και έστελνε, σε κάθε ευκαιρία, το μήνυμα προς τις γυναίκες, για τη διενέργεια τακτικού προσυμπτωματικού ελέγχου, για τον έγκαιρο εντοπισμό του καρκίνου του μαστού.
Οι δωρεάν εξετάσεις που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά» είναι οι εξής:
• Εξέταση Ψηφιακής Μαστογραφίας για όλες τις γυναίκες-δικαιούχους.
• Κλινική εξέταση (σε περίπτωση ευρήματος).
• Υπερηχογράφημα (σε περίπτωση ευρήματος ή ανάγκης περαιτέρω διερεύνησης).
Δικαιούχοι της συγκεκριμένης δράσης, είναι οι γυναίκες ελληνικής υπηκοότητας και οι γυναίκες – πολίτες τρίτων χωρών, που παραμένουν νόμιμα στην Ελληνική επικράτεια. Οι ωφελούμενες απαραίτητο είναι να πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:
α) να ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα των 50
έως εξήντα εννέα ετών,
β) να φέρουν Αριθμό Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης (Α.Μ.Κ.Α.),
γ) να μην έχουν διενεργήσει τις ίδιες διαγνωστικές εξετάσεις τους τελευταίους δώδεκα μήνες,
δ) να μην έχουν νοσήσει από καρκίνο του μαστού εντός των τελευταίων πέντε ετών.
Για την καλύτερη ενημέρωση των δικαιούχων, έχει δημιουργηθεί ιστότοπος (https://mastografia.gov.gr/ ), όπου βρίσκονται διαθέσιμες όλες οι σχετικές πληροφορίες (είδος
παρεχόμενων εξετάσεων, συνεργαζόμενα Κέντρα Διενέργειας Εξετάσεων, διαδικασία πραγματοποίησης εξετάσεων κ.ά.).
Οι διαγνωστικές εξετάσεις και η κλινική εξέταση που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα πραγματοποιούνται, σε δημόσιες ή ιδιωτικές Μονάδες Υγείας, ενώ οι δαπάνες βαραίνουν το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) του Υπουργείου Υγείας και προέρχονται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
