Παγκόσμια έρευνα: Οι 3.000 δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη ζουν εις βάρος μας – Ένα τρισ. δολάρια «κρύβεται» σε φορολογικούς παραδείσους

«Death and taxes» («ο θάνατος και οι φόροι»): Αυτά είναι τα μόνα σίγουρα πράγματα στη ζωή, σύμφωνα με την περίφημη ρήση του Βενιαμίν Φραγκλίνου. Φαίνεται όμως ότι οι «Μίδες» αυτού του κόσμου μπορούν ίσως να… βάλουν πλώρη για την κατάκτηση της αθανασίας, καθώς, ως προς το σκέλος των φόρων τουλάχιστον, τα λόγια του Αμερικανού επιστήμονα, εκ των «πιονέρων» του Διαφωτισμού, διαψεύδονται παταγωδώς.

Εν προκειμένω, ένα παγκόσμιο… πάρτι φοροδιαφυγής αποκαλύπτει η έκθεση «Global Tax Evasion Report 2024», που εκπόνησε το Παρατηρητήριο Φορολογίας της ΕΕ και παρουσιάστηκε στη χώρα μας από το Eteron-Ινστιτούτο για την Ερευνα και την Κοινωνική Αλλαγή, στο πλαίσιο της συνεργασίας του με το EU Tax Observatory.

Το EU Tax Observatory, με επικεφαλής τον Γκαμπριέλ Ζουκμάν, οικονομολόγο βραβευμένο το 2023 με το μετάλλιο Τζον Μπέιτς Κλαρκ, συνοψίζει το έργο που διεξήχθη από περισσότερους από 100 ερευνητές σε όλο τον κόσμο για την ποσοτικοποίηση του μεγέθους και της δυναμικής της φοροδιαφυγής.

Δείτε εδώ την έκθεση

Η έκθεση-«καταπέλτης» αποκαλύπτει, στην ουσία, ότι το «όργιο» φοροδιαφυγής των πλουσιότερων ανθρώπων συνεχίζεται, «αψηφώντας» κυρώσεις, ελεγκτικούς μηχανισμούς και άλλα εισπρακτικά «όπλα», που… επιστρατεύουν κατά καιρούς οι αρμόδιοι μηχανισμοί, προκειμένου να «ανακόψουν», έστω, τα υπερκέρδη τους.

Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει η εναρκτήρια έκθεση του Φορολογικού Παρατηρητηρίου της ΕΕ, οι περίπου 3.000 δισεκατομμυριούχοι της υφηλίου κινούνται σήμερα στα «όρια της νομιμότητας» καθώς, αξιοποιώντας τα νομικά «παραθυράκια» και τις γνωστές εταιρείες-«κέλυφος», συνεχίζουν να μεταφέρουν τα εισοδήματά τους όπου τους συμφέρει, πληρώνοντας… ψίχουλα σε φόρους, συγκριτικά με τους υπόλοιπους φορολογούμενους.

Δισεκατομμυριούχοι και πολυεθνικές απολαμβάνουν έτσι πραγματικό φορολογικό συντελεστή, ίσο μόλις με το 0%-5% του πλούτου τους. Το Παρατηρητήριο Φορολογίας της ΕΕ επισημαίνει, έτσι, τις υφιστάμενες διαρροές φόρων στα κέρδη, που δημιουργούν συνεχώς διευρυνόμενες ανισότητες σε παγκόσμια κλίμακα. Όπως εκτιμάται, «ένας ενισχυμένος παγκόσμιος ελάχιστος φόρος στις πολυεθνικές εταιρείες, χωρίς κενά, θα συγκέντρωνε επιπλέον 250 δισ. δολάρια ετησίως».

Η έκθεση αναφέρει: «Ένα επίμονα μεγάλο ποσό κερδών μεταφέρεται σε φορολογικούς παραδείσους: Ένα τρισεκατομμύριο δολάρια το 2022. Αυτό ισοδυναμεί με το 35% όλων των κερδών που καταγράφουν πολυεθνικές εταιρείες εκτός της χώρας έδρας τους. Οι απώλειες εταιρικών φορολογικών εσόδων που προκαλούνται από αυτή τη μετατόπιση είναι σημαντικές, που ισοδυναμούν με σχεδόν το 10% των εταιρικών φορολογικών εσόδων που εισπράττονται παγκοσμίως. Οι πολυεθνικές των ΗΠΑ ευθύνονται για περίπου το 40% της παγκόσμιας μετατόπισης κερδών και οι χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης φαίνεται να επηρεάζονται περισσότερο από αυτή τη φοροδιαφυγή».

Προλογίζοντας την έκθεση, ο Νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς ανέφερε ότι η αδικία στη φορολογία ενέχει κίνδυνο για τη δημοκρατία. «Αν οι πολίτες δεν πιστεύουν ότι όλοι πληρώνουν το μερίδιο φόρων που τους αναλογούν -και ειδικά αν διαπιστώνουν ότι οι υπερπλούσιοι και οι πλούσιες εταιρείες δεν πληρώνουν το δικό τους- τότε θ’ αρχίσουν να απορρίπτουν τη φορολογία. Γιατί να δώσουν από τα χρήματα που κέρδισαν με κόπο, ενώ οι πλούσιοι δεν το κάνουν; Αυτή η κραυγαλέα φορολογική ανισότητα υπονομεύει την εύρυθμη λειτουργία της δημοκρατίας μας. Βαθαίνει την ανισότητα, αποδυναμώνει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς μας και διαβρώνει το κοινωνικό συμβόλαιο».

Στην έκθεση επισημαίνεται ακόμη ότι ο παγκόσμιος ελάχιστος εταιρικός φόρος της τάξης του 15% για τις πολυεθνικές, ο οποίος είχε δημιουργήσει μεγάλες προσδοκίες το 2021, έχει ήδη αποδυναμωθεί. Ενώ αρχικά αναμενόταν να αυξήσει τα παγκόσμια έσοδα από τη φορολογία των επιχειρήσεων κατά σχεδόν 10%, όλο και περισσότερα νομικά «παραθυράκια» μείωσαν τα αναμενόμενα έσοδά του κατά τρεις φορές.