«Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης με θέμα: ‘Διατάξεις για την ενίσχυση της προστασίας του καταναλωτή, της ανάπτυξης και της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς, ρυθμίσεις για την ενίσχυση των επιχειρήσεων που πλήττονται από καταστροφές και άλλες διατάξεις’ απαντά σε μια σειρά από σημαντικά ζητήματα.
Ενισχύει ουσιαστικά τη θεσμική και ρυθμιστική φαρέτρα του κράτους σε τομείς κρίσιμους όπως η προστασία του καταναλωτή, αλλά και εισάγει αναγκαίες άμεσες προβλέψεις όπως για την ενίσχυση των επιχειρήσεων που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές και τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη διευκόλυνση της ολοκλήρωσης έργων αποκατάστασης των πληγεισών υποδομών.
Το νομοσχέδιο διαρθρώνεται σε 32 άρθρα που κατανέμονται σε 9 επιμέρους κεφάλαια. Ετέθη σε δημόσια διαβούλευση από τις 29 Απριλίου μέχρι τις 13 Μαΐου και έλαβε συνολικά 14 σχόλια.
Έχει ως σκοπό ιδίως την αντιμετώπιση επιμέρους προβλημάτων που έχουν ανακύψει στην αγορά στα πεδία της προστασίας του καταναλωτή, της λειτουργίας των βιομηχανικών δραστηριοτήτων και των επενδύσεων, και την επίλυση διάφορων διαδικαστικών και οργανωτικών ζητημάτων του Υπουργείου Ανάπτυξης, τα οποία το εμποδίζουν να επιτελέσει την αποστολή του.
Επίσης περιλαμβάνει διατάξεις που αφορούν άλλα πεδία του κυβερνητικού έργου, όπως τη ραδιοφωνία.
Κατά την κατ’ άρθρο εξέταση του νομοσχεδίου, θα έχουμε τη δυνατότητα να συζητήσουμε τις συγκεκριμένες επιμέρους διατάξεις.
Στο πλαίσιο της σημερινής συνεδρίασης, θα σταθώ στη γενική παρουσίαση της λογικής και των προβλέψεων του νομοσχεδίου.
Το δεύτερο κεφάλαιο του νομοσχεδίου αφορά την ενίσχυση της προστασίας του καταναλωτή με την τροποποίηση του ν. 2251/1994.
Κατά πρώτον, σε ό,τι αφορά την πρόβλεψη για την υποχρέωση της προγενέστερης τιμής κατά τις ανακοινώσεις μειώσεων τιμών, αυξάνεται, από 30 σε 60 ημέρες το διάστημα εντός του οποίου μπορεί να θεωρηθεί ως αρχική τιμή, εκείνη που ίσχυε πριν από την εφαρμογή της πρώτης από τις διαδοχικές μειώσεις τιμών.
Προστίθεται έτσι μια επιπλέον δικλείδα διαφάνειας και προστασίας του καταναλωτή ώστε να αποφεύγονται και να τιμωρούνται οι παραπλανητικές μειώσεις τιμών.
Ακόμη, για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών ορίζονται ως αρμόδιες αρχές ο Διοικητής της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου Αγοράς του Υπουργείου Ανάπτυξης και το αρμόδιο όργανο του Υπουργείο Ανάπτυξης για ελέγχους που πραγματοποιούνται από τη Διεύθυνση Προστασίας Καταναλωτή.
Επιπλέον, ορίζεται η Γενική Διεύθυνση Αγοράς και Προστασίας Καταναλωτή ως αρμόδια για την τήρηση του Μητρώου Ενώσεων Καταναλωτών ενώ σημαντική εξέλιξη είναι ότι τους επόμενους μήνες το Μητρώο θα γίνει ηλεκτρονικό.
Το τρίτο κεφάλαιο του νομοσχεδίου περιλαμβάνει παρεμβάσεις στο πλαίσιο άσκησης ειδικότερων βιομηχανικών δραστηριοτήτων.
Εδώ, ενισχύεται ουσιαστικά η διαφάνεια με τη διάταξη του άρθρου 6 για την υποχρεωτική ανάρτηση στο πρόγραμμα Διαύγεια των αποφάσεων για επιβολή κυρώσεων στο πλαίσιο της εποπτείας της αγοράς. Έτσι, οι καταναλωτές και το ευρύτερο κοινό θα έχουν καλύτερη πρόσβαση σ’ αυτή την κρίσιμη πληροφορία και συνεπώς ενισχύεται και ο αποτρεπτικός ρόλος των κυρώσεων για τις ελεγχόμενες επιχειρήσεις.
Επιτρέψτε μου εδώ να υπογραμμίσω τη σημασία της προστασίας του καταναλωτή, ιδίως σε μια περίοδο ακρίβειας, όπου πολλά νοικοκυριά δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα.
Η Κυβέρνηση και ο ίδιος ο Πρωθυπουργός αναγνωρίζει το πρόβλημα και το αντιμετωπίζει σε όλες του τις διαστάσεις. Μακροπρόθεσμα, με πολιτικές για την αύξηση του πραγματικού εισοδήματος των Ελληνίδων και των Ελλήνων και την ενίσχυση του ανταγωνισμού, αλλά και τη διασφάλιση εκείνων των υποδομών – όπως τα logistics στα οποία θα αναφερθώ αμέσως μετά – που είναι αναγκαία για τη μείωση των τιμών του καταναλωτή.
Και βεβαίως, βραχυπρόθεσμα με μέτρα για την άμεση ενίσχυση όσων έχουν οξύτερη ανάγκη στο πλαίσιο βεβαίως των δημοσιονομικών δυνατοτήτων της χώρας, αλλά και την αποτελεσματική αποτροπή και αντιμετώπιση της αισχροκέρδειας και πρακτικών που αντίκεινται στην αρχή του ανταγωνισμού.
Η ολομέτωπη αυτή επίθεση στο πρόβλημα της ακρίβειας είναι απολύτως αναγκαία. Και η Κυβέρνηση αποδεικνύει την αποφασιστικότητά της διαρκώς να εμπλουτίζει και να επικαιροποιεί τα διαθέσιμα εργαλεία για την καλύτερη και προς όφελος του καταναλωτή λειτουργία των αγορών.
Οι επόμενες προβλέψεις του νομοσχεδίου επιλύουν το πρόβλημα της κατηγοριοποίησης των Κέντρων Αποθήκευσης και Διανομής, καθώς επειδή δεν υπήρχε ο συγκεκριμένος ΚΑΔ, σε πολλές περιπτώσεις παρουσιαζόταν πρόβλημα αδειοδότησης από τις αρμόδιες περιφερειακές αρχές σ’ αυτόν τον εξαιρετικά κρίσιμο τομέα τόσο γενικότερα για την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας, όσο και πιο συγκεκριμένα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας.
Η ανάγκη για καλύτερη διαχείριση της αποθήκευσης και διανομής προϊόντων είναι μια από τις βασικές συνιστώσες των αυξημένων τιμών καταναλωτή, δεδομένου του ότι η μεταφορά στα τελευταία χιλιόμετρα πριν το ράφι των καταστημάτων παραμένει στη χώρα μας ακριβή, ένα πρόβλημα που αναγνωρίζει και αντιμετωπίζει με στρατηγικό τρόπο η Κυβέρνηση.
Το τρίτο αυτό κεφάλαιο, κλείνει με τη διάταξη που αφορά την παράταση της προθεσμίας για τη θεώρηση των αδειών τεχνικών επαγγελματικών δραστηριοτήτων. Το πρόβλημα εδώ αφορούσε τη συγκέντρωση των αναγκαίων δικαιολογητικών από τους επαγγελματίες, οι οποίοι, μέσω των ενώσεών τους, ζήτησαν την παράταση αυτή, αίτημα στο οποίο ανταποκρίνεται θετικά η Κυβέρνηση.
Συγκεκριμένα, με τις διατάξεις του νομοσχεδίου εισάγεται η προσαρμογή στον ευρωπαϊκό κανονισμό 1315/2023 σχετικά με το ύψος των χορηγούμενων ενισχύσεων μέσω της τροποποίησης του άρθρου 10 του νόμου 4887/2022, παρατείνεται σε έξι μήνες από τη λήξη της προθεσμίας ολοκλήρωσης της επένδυσης η προθεσμία υποβολής αιτήματος ολοκλήρωσης του ελέγχου των επενδυτικών σχεδίων και εισάγονται τροποποιήσεις που αφορούν τη δυνατότητα χαμηλότερου ποσού ενίσχυσης, συγκριτικής ή άμεσης αξιολόγησης και υλοποίησης επενδυτικών σχεδίων σε διαφορετικές περιοχές.
Ακόμη, τροποποιούνται το άρθρο 129 του ν. 4887/2022 ως προς τις εξουσιοδοτικές διατάξεις για την παρακολούθηση της εξέλιξης των επενδυτικών σχεδίων, καθώς και τα άρθρα 19 και 23 του ν. 4399/2016 ως προς την απόφαση της ολοκλήρωσης και έναρξης της παραγωγικής λειτουργίας και τη δυνατότητα επιβολής μερικής κύρωσης σε περίπτωση αλλαγής του τόπου εγκατάστασης της επένδυσης.
Στόχος εδώ είναι η άρση των γραφειοκρατικών εμποδίων και η ενίσχυση του αντικειμενικού χαρακτήρα του συστήματος ελέγχου ώστε να υπογραμμίζεται η βεβαιότητα του δικαίου και η διαφάνεια τόσο για τα όργανα ελέγχου, όσο και για τους επιχειρηματίες και φυσικά για το γενικό κοινό.
Το πέμπτο κεφάλαιο περιλαμβάνει συμπληρωματικές ρυθμίσεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η διάταξη που προβλέπει τη διοργάνωση ειδικού προγράμματος πιστοποίησης του τομέα των δημοσίων συμβάσεων από το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου του Υπουργείου Ανάπτυξης, τη Γενική Γραμματεία Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και τη Γενική Γραμματεία Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών, καθώς και η διεύρυνση της δεξαμενής αξιολογητών και ελεγκτών επενδυτικών σχεδίων για δράσεις και έργα ενισχύσεων της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας ώστε να περιλαμβάνει το σύνολο των εγγεγραμμένων στο Εθνικό Μητρώο Πιστοποιημένων Αξιολογητών και στο Εθνικό Μητρώο Πιστοποιημένων Ελεγκτών.
Πρόκειται για διατάξεις που ενισχύουν σημαντικά την ουσιαστική επάρκεια του αρμόδιου προσωπικού και κατ’ επέκταση την επιτάχυνση και την ασφάλεια των σχετικών διαδικασιών.
Ακόμη:
Προστίθεται στάδιο συνέντευξης για την επιλογή εισηγητών και τακτικών και αναπληρωματικών μελών στην Επιτροπή Ανταγωνισμού, επιτρέποντας την άμεση αξιολόγηση των υποψηφίων.
Ρυθμίζεται το ζήτημα των εκκρεμών προκηρύξεων επιλογής προϊσταμένων επιπέδου διεύθυνσης του Υπουργείου Ανάπτυξης που εκδόθηκαν το έτος 2018, οι οποίες καταργούνται και επαναπροκηρύσσονται, ώστε να αντιστοιχούν στη σημερινή οργανωτική δομή του Υπουργείου.
Προβλέπεται η δυνατότητα παράτασης της διετούς διάρκειας απόσπασης υπαλλήλων για τη στελέχωση της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου Αγοράς, ώστε να ενισχυθεί ο ελεγκτικός μηχανισμός με ανθρώπινο δυναμικό που έχει αποκτήσει λόγω της απόσπασής του πολύτιμη εμπειρία. Επιπλέον, η ρύθμιση αυτή συμβάλλει στην προστασία των πολιτών από το παράνομο ηλεκτρονικό εμπόριο και από ιστοσελίδες ηλεκτρονικών καταστημάτων που δεν πληρούν τις νόμιμες προδιαγραφές και στον εντοπισμό αθέμιτης κερδοφορίας στην αγορά βασικών αγαθών.
Τέλος, ρυθμίζεται η εξόφληση των δαπανών μίσθωσης και λειτουργίας ακινήτων που στεγάζουν υπηρεσίες του Υπουργείου Ανάπτυξης και του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Το έκτο κεφάλαιο του νομοσχεδίου αφορά ρυθμίσεις για την ενίσχυση επιχειρήσεων που πλήττονται από καταστροφές, αποδεικνύοντας τη βούληση της Κυβέρνησης διαρκώς να εμπλουτίζει τις κρίσιμες αυτές δράσεις.
Συγκεκριμένα, ορίζεται το αφορολόγητο, ανεκχώρητο και ακατάσχετο των ενισχύσεων που καταβάλλονται στο πλαίσιο των δράσεων για την ενίσχυση των επιχειρήσεων που επλήγησαν από την κακοκαιρία Daniel στη Θεσσαλία και των επιχειρήσεων του κλάδου γούνας που έχουν πληγεί από την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και τις σχετικές διεθνείς κυρώσεις.
Ακόμη, προβλέπεται η κατά παρέκκλιση των διατάξεων που αφορούν θέματα γνωστοποίησης, έγκρισης ή άλλων όρων και προϋποθέσεων άσκηση οικονομικών δραστηριοτήτων στις περιοχές που επλήγησαν από τις πλημμύρες που εκδηλώθηκαν από την 4η έως και την 11η Σεπτεμβρίου του 2023.
Με το έβδομο κεφάλαιο του νομοσχεδίου ρυθμίζονται επείγοντα ζητήματα που αφορούν τη διευκόλυνση της κατεπείγουσας εκτέλεσης έργων, και τη ρυμοτομική απαλλοτρίωση για την υλοποίηση έργων σιδηροδρομικών γραμμών, μια ακόμη σημαντική προϋπόθεση για τη μείωση του κόστους μεταφοράς των προϊόντων και συνεπακόλουθα των τιμών καταναλωτή.
Ιδιαίτερη σημασία έχουν τέλος οι προβλέψεις που αφορούν τους ραδιοφωνικούς σταθμούς. Με τις προτεινόμενες διατάξεις, που αφορούν τη δυνατότητα δήλωσης δευτερευουσών θέσεων εκπομπής, τη διαδικασία κατ’ εξαίρεση χορήγησης δευτερεύουσας συχνότητας εκπομπής σε παραμεθόριους ραδιοφωνικούς σταθμούς και την αδειοδότηση των κεραιοσυστημάτων μέσω του Συστήματος Ηλεκτρονικής Υποβολής Αιτήσεων της Εθνικής Αρχής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων ρυθμίζονται σημαντικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι νόμιμοι ραδιοφωνικοί σταθμοί ιδίως στις παραμεθόριες περιοχές όπου σημειώνονται καθημερινά παρεμβολές και επικαλύψεις από σταθμούς αλλοδαπών χωρών, και εξασφαλίζεται η πρόσβαση των πολιτών στο ελληνικό ραδιοφωνικό σήμα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Από τα προαναφερθέντα, αλλά και από όσα θα προκύψουν κατά την περαιτέρω συζήτηση και επεξεργασία του νομοσχεδίου, καθίσταται σαφής ο θετικός και αναγκαίος χαρακτήρας των εισαγόμενων ρυθμίσεων, οι οποίες απαντούν σε υπαρκτά και σε πολλές περιπτώσεις πιεστικά ζητήματα.
Η Κυβέρνηση για μια ακόμη φορά αποδεικνύει τη βούλησή της να προωθήσει άμεσες λύσεις αλλά και να συμβάλει ουσιαστικά στην αναβάθμιση του ρυθμιστικού περιβάλλοντος και των αναπτυξιακών προοπτικών της χώρας, προς όφελος του συνόλου των πολιτών».
