Γράφει ο Α. Γ. Κουκουλάς
Ο δεύτερος μήνας του έτους γνωστός και ως Κουτσοφλέβαρος, Μικρός, Κουτσός, Φλιάρης, Γκουζούκης, Φλεβάρης (γιατί ανοίγει τις φλέβες του να τρέξουν τα νερά των πολλών βροχών), αλλά και Αϊ –Τρύφωνας, προπομπός της ΄Ανοιξης και μήνας σημαντικών γιορτών και της αποκριάς, αρχικά είχε 29 ημέρες στα κοινά και 30 στα δίσεκτα χρόνια.
Όπως ο Ιανουάριος -γράφει ο Κ. Γιούργος- προστέθηκε στο αρχαίο 10μηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο από τον Νουμά Πομπίλιο, αρχικά ως 12ος μήνας. ΄Ηταν συνεπώς μήνας «διαβατήριος» (από τον ένα χρόνο στον άλλο) και γιαυτό «καθαρτήριος».
Όταν όμως το 153 π.Χ. ο Ιανουάριος ορίστηκε πρώτος μήνας του πολιτικού έτους, ο Φεβρουάριος καθιερώθηκε ως δεύτερος.
Το όνομά του στα λατινικά προέρχεται από το ρήμα Februum που σημαίνει «εξαγνίζω- καθαίρω», λόγω των θρησκευτικών εορτών καθαρμού και εξαγνισμού (Februa) που ετελούντο αυτό το μήνα στη Ρώμη.
Προαναφέρθηκε, ότι αρχικά ο μήνας είχε 29 ημέρες στα κοινά και 30 στα δίσεκτα χρόνια, όταν ο Ιούλιος Καίσαρας με τη βοήθεια του έλληνα αστρονόμου από την Αλεξάνδρεια Σωσιγένη, άλλαξε το ρωμαϊκό ημερολόγιο.
Το 4 π.Χ. όμως, ο αυτοκράτορας Οκταβιανός Αύγουστος αφαίρεσε από το μήνα μία ημέρα, την οποία πρόσθεσε στον μήνα Αύγουστο, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στο πρόσωπό του.
΄Εκτοτε οι ημέρες του έγιναν 28 και 29 αντίστοιχα για τα κοινά και δίσεκτα έτη, μία προσθήκη ημέρας που έγινε για να προσαρμοστεί στο ηλιακό τροπικό ημερολόγιο.
Την εποχή της θέσπισης του ημερολογίου αναφέρουν οι Καθ. αστροφυσικής Σ. Θεοδοσίου και Μ. Δανέζης ( Περ. Επτά Ημέρες, 2001) «Η ημέρα αυτή προστίθετο μετά την 24η Φεβρουαρίου που -σύμφωνα με το ρωμαϊκό σύστημα αρίθμησης των ημερών του μήνα- ονομαζόταν dies sextus ante Calendas Martias, δηλαδή «η έκτη ημέρα πριν από τις Καλένδες (πρωτομηνιά) του Μαρτίου».
Οι Ρωμαίοι θεωρούσαν, ότι ο Φεβρουάριος πρέπει πάντοτε να έχει 28 ημέρες, πιστεύοντας, ότι έτσι απέφευγαν την ασέβεια προς τους χθόνιους θεούς και τη μνήμη των νεκρών. ΄Ετσι δεν αριθμούσαν τη δυσοίωνη εμβόλιμη ημέρα στο έτος ως «Πέμπτη πριν από τις Καλένδες Μαρτίου» αλλά από θεοσέβεια μετρούσαν δύο φορές την 24η Φεβρουαρίου ως δις –έκτη (dis- Sextus).
Ως προς την παρανόηση του λαού, ότι τα δίσεκτα έτη είναι γρουσούζικα θα μπορούσε να σημειωθεί, ότι ίσως να προέρχεται από τη λανθασμένη αντίληψη της ετυμολογίας και ορθογραφίας του πρώτου συνθετικού της λέξης «δίσεκτα». Αντί του σωστού, δηλαδή «δις» που σημαίνει δύο φορές, να εννοείται λανθασμένα το προθεματικό μόριο «δυς» που έχει την έννοια της δυσκολίας, δυστυχίας κλπ.
Ο Φεβρουάριος, έχει λιγότερες γιορτές από τον Ιανουάριο. Θα αφήσουμε προς το παρόν τις Απόκριες, οι οποίες θα μας απασχολήσουν σε άλλο σημείωμα, για να σταθούμε ελάχιστα στα «Σιμόγιορτα» και στον ΄Αγιο Κασσιανό.
Σιμόγιορτα ονομάζει ο λαός το πρώτο 3ήμερο του μηνός, γιατί έχουμε τρεις συνεχόμενες γιορτές. Του Αγίου Τρύφωνος ( 1η Φεβρ.) , της Υπαπαντής (2 Φεβρ.) και του Αγίου Συμεώνος (3 Φεβρ.) .
Στις 10 του μηνός γιορτάζει ο ΄Αγιος Χαράλαμπος, η λατρεία του οποίου είναι συνδεδεμένη με την προστασία και θεραπεία από τις λοιμικές αρρώστιες και ιδιαίτερα την πανώλη. Όμως και με σύγχρονα θαύματά του, όπως εκείνο της προστασίας της πόλεως του Πύργου από αεροπορικές επιθέσεις των Γερμανών, την περίοδο της κατοχής, κατά μήνα Αύγουστο όπου η πόλη σκεπάστηκε με νέφος (κάτι ανάλογο που είχε γίνει και στην Κέρκυρα με τους Τούρκους μετά από ολονύκτια παράκληση στον ΄Αγιο Σπυρίδωνα).
Ο ΄Αγιος Κασσιανός. Ο δικηγόρος
Στη Μυτιλήνη του Αγίου Κασσιανού, στις 29 Φεβρουαρίου, γιορτάζουν οι τεμπέληδες. Η παράδοση λέει, ότι ο ΄Αγιος ήταν οκνηρός γιαυτό και ο Χριστός του είχε πει: Εσύ φύλαγε το Φεβρουάριο. Αν δεις, ότι τραβάει 29 έμπα μέσα και κάνε τη δουλειά σου. Όταν δεν έχει 29 κάθισε απ΄ έξω.
Όμως η δικηγόρος στο Πρωτοδικείο Κορίνθου Γεωργία Κουκουλά, μου έθεσε υπόψη ένα δημοσίευμα της Επίκ. Καθ. στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Βασ. Λεονταρίτου, το οποίο και μεταφέρω εδώ, αφού το βρήκα εξαιρετικά ενδιαφέρον και πολύ χαριτωμένο:
«Όταν ο Κασσιανός ο Ρωμαίος -γράφει η Λεονταρίτου- σπουδαίος νομικός της εποχής του πέθανε, πήγε στον παράδεισο παρά το ότι, ως γνωστόν, δεν γίνονται δεκτοί οι δικηγόροι.
Εκεί λέει, διήγε εν ησυχία και γαλήνη, όπως και οι υπόλοιποι ΄Αγιοι. Όμως συνηθισμένος στη γεμάτη δράση και συγκινήσεις ζωή ενός μαχόμενου, όπως θα λέγαμε σήμερα δικηγόρου, έπληττε.
Ψάχνοντας να γεμίσει τις ώρες του, άρχισε να προσεγγίζει τους άλλους Αγίους και να τους διαφωτίζει ως προς τις δίκαιες διεκδικήσεις τους. Πρώτους πλησίασε τους Πέτρο και Παύλο, λέγοντάς τους πόσο υποτιμητικό είναι δύο τόσο σημαντικοί ΄Αγιοι να εορτάζουν την ίδια ημέρα. Προσφέρθηκε μάλιστα να συντάξει τη σχετική αναφορά προς τον ΄Υψιστο, ώστε να επανορθωθεί η υποτιθέμενη αδικία.
Μετά ήρθε η σειρά των άλλων Αγίων. Στον ένα έλεγε γιατί να είναι η εορτή του κινητή, στον άλλον γιατί να εορτάζει την Σαρακοστή που είναι νηστεία κ.ο.κ. συμβουλεύοντάς τους συγχρόνως ποια διαδικασία να ακολουθήσουν για να βρουν το δίκιο τους, πάντα βέβαια με τη δική του επαγγελματική συμπαράσταση.
Με όλο αυτό το πήγαινε- έλα προκλήθηκε μεγάλη αναταραχή στον παράδεισο και ο Θεός, που ως παντογνώστης ήξερε τον αίτιο, τιμώρησε τον Κασσιανό να εορτάζει μόνο μία φορά κάθε τέσσερα χρόνια […] αν και όπως γράφουν τα Συναξάρια αυτή ήταν η ημερομηνία του θανάτου του, που αποτελεί και τον πραγματικό λόγο του εορτασμού εκείνη την ημέρα. Όταν όμως δεν έχουμε δίσεκτο χρόνο, ο ΄Αγιος γιορτάζεται στις 28 του μηνός Φεβρουαρίου […].
Χρειάστηκε μεγάλη έρευνα- προσθέτει η Λεονταρίτου- για να διαπιστωθεί, πως ο Κασσιανός ο Ρωμαίος, ταυτίζεται με τον Κασσιανό Ιωάννη, σημαντικό νομικό, ασκητικό συγγραφέα και ΄Αγιο της Δυτικής Εκκλησίας, η οποία τιμά τη μνήμη του στις 23 Ιουλίου. Αλλά ο Κασσιανός ο Ρωμαίος, ταυτίζεται και με τον όσιο Κασσιανό τον Κύπριο, που από την Εκκλησία της Κύπρου εορτάζεται στις 28 ή 29 Φεβρουαρίου, αλλά και στις 16 Σεπτεμβρίου και τις 4 Δεκεμβρίου.
Είναι φανερό λοιπόν, ότι η προφορική παράδοση αδίκησε τον Κασσιανό και γενικότερα τους νομικούς. Γιατί ο συγκεκριμένος Άγιος τιμάται τελικά όχι μία, αλλά τέσσερες φορές το χρόνο.
